Ik steun iemand die stopt met eten en drinken

man wil stoppen met eten en drinken om eerder te overlijden

In het kort

  • Je naaste gaat stoppen met eten en drinken. Bespreek samen wat jij kunt en wilt doen.
  • Je naaste krijgt dorst en een droge mond. Meestal helpt het goed om de mond te verzorgen.
  • Je naaste kan om drinken vragen. Doe dan wat je hier van tevoren samen over hebt afgesproken.
  • Het kan fijn zijn om over je eigen gevoel te praten. Bijvoorbeeld met een vriend.

Je eigen gevoel als iemand stopt met eten en drinken

Lees deze teksten over stoppen met eten en drinken. Dan weet je hoe het gaat. En wat je kunt verwachten.

Je hoeft het niet eens te zijn met de keuze van je naaste. Maar het helpt wel als je deze keuze kunt begrijpen. Praat er daarom samen over. Vraag de dingen die je wilt weten.

Je kunt bijvoorbeeld deze gevoelens krijgen:

  • Je wilt misschien niet dat jouw naaste eerder overlijdt.
  • Maar je wilt misschien ook dat gebeurt wat je naaste graag wil. Namelijk dat het lukt om eerder te overlijden door te stoppen met eten en drinken.
  • Je kunt ook boos zijn omdat iemand kiest voor de dood.
  • Het kan zwaar voor je zijn als je naaste stopt met eten en drinken. Je ziet dat je naaste steeds zwakker wordt. Dat kan moeilijk zijn. Misschien duurt het ook te lang voor je.
  • Je ziet het als jouw taak om erop te letten dat je naaste niet drinkt. Want je voelt je ervoor verantwoordelijk dat het stoppen met eten en drinken lukt.
  • Het kan zwaar zijn dat jij anderen moet uitleggen waarom je naaste wilde stoppen met eten en drinken.

Zo kun je met je gevoelens omgaan

  • Het kan helpen om over je gevoel te praten. Bijvoorbeeld met je partner als je die hebt, met familie of vrienden. Of misschien praat je liever met je huisarts, een verpleegkundige of geestelijk verzorger. Je kunt rouwen om verlies dat nog moet komen.
  • Het is belangrijk dat je vanaf het begin goed op jezelf let. Neem op tijd rust.
  • Zijn er meer mensen die helpen? Dan is het fijn om de zorg te verdelen. Je kunt ook zelf de thuiszorg vragen om meer hulp.
  • Misschien wil je je naaste niet alleen laten. Maar je hoeft er de eerste dagen niet steeds te zijn. De laatste dagen is het beter als er wel dag en nacht iemand bij je naaste in de buurt is.
    Zorg dat je af en toe ook even weg kunt. En dat je genoeg slaapt. Anders hou je het misschien niet vol.

Wat kun je verwachten als iemand stopt met eten en drinken?

De meeste mensen die kiezen om te stoppen met eten en drinken gaan op een zachte en rustige manier dood. Het proces kan wel zwaar zijn.

De eerste dagen

De eerste dagen heeft iemand waarschijnlijk weinig klachten. Je naaste kan honger hebben. De meeste mensen vinden honger geen groot probleem.
Je naaste krijgt dorst en een droge mond. Dan helpt het meestal om de mond goed te verzorgen. Kijk voor de adviezen bij gestopt met eten en drinken.

Na een paar dagen

Na een paar dagen word je naaste moe en zwakker. Dan is het vaak fijn om rust om zich heen te hebben. Je naaste gaat steeds meer in bed liggen. Ook hoeft die steeds minder naar de wc.

Praten wordt lastiger door de droge mond. Je naaste kan veel dorst krijgen. Honger is meestal weg na een paar dagen.
Sommige mensen zijn in de war en onrustig. De arts kan daar medicijnen voor geven.

Je naaste wordt slaperiger. De meeste mensen vinden dat prettig. Er moet dan steeds iemand in de buurt zijn om op je naaste te letten en je naaste te verzorgen.

De laatste dagen

Je naaste gaat steeds meer en langer slapen. De meeste mensen zijn de laatste dag of dagen voor de dood niet meer wakker. Bij sterven lees je hoe dit gaat.

Welke hulp kun je geven bij stoppen met eten en drinken?

Je kunt helpen bij de verzorging van het lichaam en de mond van je naaste. Dit hoef je niet te doen als er genoeg thuiszorg is. Of als je naaste in een hospice is. Je kunt dan met de zorgmedewerkers bespreken wat zij zelf willen doen en wat jij kunt en wilt doen.
Lees ook de tips voor mondverzorging.

Geen eten en drinken in de buurt

  • Je kunt beter niet eten en drinken waar je naaste bij is. De geur van eten kan het gevoel van honger sterker maken.
  • Zet ook geen bloemenvaas met water in de kamer.
  • Heeft je naaste een kunstgebit dat niet in is? Zet het glas met het gebit niet naast het bed.

Als je naaste zwakker wordt

Iemand die stopt met eten en drinken wordt steeds zwakker.

  • Je kunt helpen als je naaste uit bed wil, naar de wc of po-stoel gaat.
  • Je kunt helpen bij het wassen en schone kleren aan doen.
  • Schone lakens op het bed zijn prettig. Hier kun je voor zorgen als je naaste nog niet veel slaapt.
    Je naaste gaat steeds meer slapen. Je kunt iemand dan beter niet meer storen.

Arts bellen bij klachten

Je kunt de arts bellen als je naaste veel klachten heeft. Bijvoorbeeld pijn, onrust of in de war zijn. De arts kan dan medicijnen geven.

Misschien heeft je naaste veel klachten en helpt niets. Dan kan de arts ook een extra medicijn geven (palliatieve sedatie). Dat zorgt ervoor dat je naaste minder of niet meer wakker is. Daardoor voelt je naaste de klachten niet meer of veel minder. Je naaste gaat door dit medicijn niet eerder dood.
De arts beslist of je naaste dit medicijn krijgt en wanneer. Dat gebeurt pas als je naaste al een tijd gestopt is met eten en drinken. De arts wil namelijk zeker weten dat je naaste echt wil overlijden.

De arts kan geen medicijnen geven om je naaste sneller te laten sterven. Dat is euthanasie en dat mag niet zomaar.

Wat kun je doen als iemand om drinken vraagt?

Soms kunnen mensen er anders over gaan denken. Ze gaan dan toch weer eten en drinken.
Het kan ook zijn dat mensen om drinken vragen omdat ze in de war zijn. Ze weten dan niet meer dat ze zelf willen stoppen met eten en drinken. Bij de voorbereiding is het belangrijk om hierover te praten. En samen te bespreken wat jij in zo’n situatie moet doen.

Als je naaste om drinken vraagt, kun je bijvoorbeeld deze dingen doen:

  • Vragen of dit betekent dat het besluit van je naaste is veranderd.
  • Vertellen dat drinken mag. Maar dat het dan langer duurt om te overlijden.
  • Je naaste herinneren aan de afspraken die je samen hebt gemaakt
  • Voorstellen om de dorst op een andere manier minder te maken. Kijk bij gestopt met eten en drinken voor meer informatie.
  • Iets fijns doen, zodat je naaste niet aan de dorst denkt. Bijvoorbeeld zingen, voorlezen of samen praten over herinneringen.
  • Aan de arts vragen of je naaste een medicijn kan krijgen om rustig te worden

Meestal zal iemand hierdoor besluiten om niet weer te gaan drinken. En verdwijnt de dorst ook weer.
Maar als het duidelijk is dat iemand toch wil drinken, kun je dat geven.
Als iemand nog niet te lang is gestopt met eten en drinken, herstelt het lichaam zich weer.

Wat kun je doen als je naaste in de war is?

Soms zijn mensen die gestopt zijn met eten en drinken in de war. Ze kunnen dan heel onrustig worden, bang zijn of nare gedachtes krijgen. Dat heet een delier. Het kan zijn dat iemand in een delier om drinken vraagt. Iemand weet dan niet meer dat die zelf is gestopt met eten en drinken om eerder te overlijden.

Merk je dat jouw naaste zich vreemd gedraagt? Bel dan direct de arts.
Zo kan een delier beginnen:

  • 's nachts wakker zijn en overdag slapen
  • snel wisselen van emoties, bijvoorbeeld opeens boos of verdrietig worden
  • niemand vertrouwen
  • niet meer weten welk moment van de dag het is
  • gedachtes hebben die niet kloppen (wanen). Of dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinaties).

Als je naaste een delier krijgt, kun je dit doen:

  • zorgen voor rust
  • zorgen dat er altijd iemand is die je naaste vertrouwt
  • in simpele, korte zinnen praten
  • een klok en kalender neerzetten
  • overdag zorgen voor genoeg licht
  • bekende spullen laten zien, zoals foto’s
  • zorgen dat er bekende spullen in de kamer staan

De arts kan medicijnen geven tegen een delier.

Wat merk je als je naaste gaat sterven?

Mensen die stoppen met eten en drinken, overlijden meestal binnen 2 weken.

Je merkt aan deze dingen dat iemand aan het sterven is:

  • een koude huid met minder kleur
  • niet meer plassen
  • steeds meer slapen
  • de ademhaling verandert, soms met veel geluid, soms met adempauzes. Zelf heeft iemand daar geen last van.

Als je naaste is overleden, stelt de arts de dood vast. Op de overlijdens-papieren schrijft de arts dat het een natuurlijke dood is.

Meer informatie over stoppen met eten en drinken

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op