In het kort
- De ongesteldheid (menstruatie) kan onregelmatig zijn doordat de hoeveelheid hormonen in het bloed wisselt.
- Vooral in de eerste en de laatste vruchtbare jaren zijn de menstruaties vaak onregelmatig.
- Als u zwanger bent of in de overgang komt blijft de menstruatie weg.
- Andere mogelijke oorzaken zijn spanningen, heel intensief sporten, eetproblemen, streng lijnen, mager zijn, medicijnen.
- Blijf een voorbehoedmiddel gebruiken als u niet zwanger wilt worden.
- Bespreek met uw huisarts hoe u mogelijke oorzaken kunt aanpakken.
Wat is ongesteld zijn (menstruatie)?
De meeste vrouwen in de vruchtbare leeftijd worden ongeveer een keer per maand ongesteld. We noemen dit de menstruatie.
Wanneer u in de vruchtbare leeftijd komt, zorgen hormonen ervoor dat elke maand een eicel vrijkomt. Tegelijk wordt het slijmvlies aan de binnenkant van uw baarmoeder dikker. Wanneer de eicel wordt bevrucht, kan deze in het slijmvlies verder groeien. Dan bent u zwanger.
Als de eicel niet wordt bevrucht, dan worden de eicel en het slijmvlies afgestoten. U verliest dan bloed via de vagina.
Waardoor komt de menstruatie niet?
Soms blijft de menstruatie ineens maanden weg. Dat kan op zich geen kwaad. Bijna altijd heeft dit natuurlijke oorzaken en komt de menstruatie uiteindelijk vanzelf weer. De meest voorkomende oorzaken zijn:
-
Wisselende hoeveelheid hormonen
De eerste jaren dat een vrouw menstrueert komt de menstruatie vaak onregelmatig. Dat komt doordat de hoeveelheid hormonen in het bloed wisselt. Wanneer u al eens ongesteld bent geweest, werken uw eierstokken en baarmoeder goed. U hoeft zich dan geen zorgen te maken en kunt rustig afwachten. -
Zwangerschap
Blijft de menstruatie weg na onbeschermde seks? Dan kan dat betekenen dat u zwanger bent. Doe dan een zwangerschapstest en bespreek het met uw huisarts. Heeft u steeds een voorbehoedmiddel gebruikt? Dan is de kans dat u zwanger bent natuurlijk veel kleiner. - Borstvoeding
Geeft u borstvoeding? Dan kunnen hormonen ervoor zorgen dat de eisprong en menstruatie wegblijft. Soms gaat de eisprong toch door en wordt u weer ongesteld. Houd er dus rekening mee dat u ook als u borstvoeding geeft toch al weer vruchtbaar kunt zijn.
- Overgang
Meestal wordt de menstruatie ongeveer vanaf uw 45e minder regelmatig. Dit komt doordat de hoeveelheid hormonen in het bloed wisselt. Blijft de menstruatie langer weg, dan bent u mogelijk in de overgang. Vaak heeft u dan ook andere verschijnselen, zoals opvliegers, ‘s nachts zweten of een droge vagina. Bij ongeveer de helft van de vrouwen is de menstruatie rond hun 50e gestopt. Sommige vrouwen komen al eerder in de overgang, andere pas later. Bent u in de overgang en is de menstruatie een jaar lang weggebleven? Dan kunt u ervan uit gaan dat de menstruatie gestopt is.
- Medicijnen
Door sommige medicijnen kan de maandelijkse bloeding tijdelijk wegblijven. Bijvoorbeeld door:- medicijnen tegen angst of depressie;
- medicijnen tegen verwardheid (antipsychotica);
- ‘de pil’ (anticonceptie-pil). Tijdens pilgebruik maar ook als u gestopt bent met de pil kan de menstruatie wegblijven. Vrijwel altijd komt de menstruatie weer binnen een halfjaar terug;
- ‘de prikpil’ (‘de pil’ via een driemaandelijkse injectie). Hierbij kan de menstruatie lang wegblijven, soms wel twee jaar;
- het hormoonspiraal. Als u een hormoonspiraal heeft of heeft gehad kan de menstruatie een paar maanden wegblijven. (Dit geldt niet voor het koperspiraal).
-
Spanningen of lichamelijke belasting
Ook psychische spanning of lichamelijke belasting kunnen ervoor zorgen dat de menstruatie wegblijft, bijvoorbeeld door:- stress of ingrijpende gebeurtenissen;
- zeer intensief sporten;
- eetproblemen, afvallen of erg mager zijn.
-
Zeldzame oorzaken
- Een operatie aan de baarmoeder(mond)
- Een schildklierafwijking
- Vroeg in de overgang komen (voor uw 40e jaar). Dit komt voor bij een op de honderd vrouwen.
- Een afwijking in de eierstokken (PCOS) waarbij het evenwicht tussen mannelijke en vrouwelijke hormonen verstoord is.
- Een gezwel in de eierstok of bijnier dat mannelijk hormoon aanmaakt.
Wat kunt u doen als de menstruatie wegblijft?
-
Als de menstruatie wegblijft en u zwanger zou kunnen zijn, doe dan een zwangerschapstest.
-
Als de menstruatie tijdens de vruchtbare leeftijd een tijdje uitblijft, betekent dat niet dat u niet meer vruchtbaar bent. De eisprong en menstruatie kunnen ieder moment weer op gang komen. Gebruik daarom bij het vrijen toch altijd een voorbehoedmiddel (anticonceptie) als u een zwangerschap wilt voorkomen.
Een condoom beschermt ook tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). -
Probeer bij spanningen en stress na te gaan hoe dat komt. Vaak kunt u daar wel iets aan veranderen. Zijn er spanningen thuis of op het werk? Wordt er te veel van u gevraagd? Zijn er taken die beter verdeeld of problemen die opgelost moeten worden? Heeft u misschien iets ingrijpends meegemaakt? Bespreek dit dan eens met iemand die u goed kent. Lees bij stress wat u daar zelf aan kunt doen. Bespreek het ook met uw huisarts.
-
Is heel intensief sporten mogelijk de oorzaak? Dan kunt u met uw huisarts bespreken of het nodig is daar iets aan te doen. Het kan op zich geen kwaad als de menstruaties door het sporten tijdelijk wegblijven. U kunt overwegen wat minder intensief te sporten. Dan komen de menstruaties meestal vanzelf weer op gang. Lees verder bij gezond bewegen.
-
Als u erg mager bent, veel bent afgevallen of problemen hebt met eten, is het belangrijk om na te gaan hoe dit komt. Meestal komen de menstruaties vanzelf weer op gang wanneer u gezond eet en een gezond gewicht heeft. Uw huisarts kan u helpen dit probleem aan te pakken.
-
Gebruikt u medicijnen die de menstruatie kunnen tegenhouden? Bijvoorbeeld tegen depressie of psychose? Bespreek dit dan met uw huisarts. Voor uw gezondheid is het niet nodig dat u menstrueert. Stop niet ineens met uw medicijnen, zonder dit eerst te bespreken. Uw huisarts beoordeelt of het mogelijk is om hiermee te stoppen, en zo ja hoe u dat het beste kunt doen. Eventueel kunt u op een ander medicijn overgaan.
Medicijnen bij wegblijven van de menstruatie
Er zijn geen medicijnen die de natuurlijke menstruaties kunnen opwekken.
Hoe gaat het verder als de menstruatie wegblijft?
Misschien spreekt u met uw huisarts af dat u stopt met bepaalde medicijnen omdat ze de menstruatie tegenhouden. Dan kan het belangrijk zijn om regelmatig samen te bespreken hoe het gaat.
Als u problemen heeft met eten of met uw gewicht, dan kan een gesprek met een diëtist of psycholoog helpen.
De meeste vrouwen worden vanzelf weer ongesteld, vaak binnen enkele maanden, soms pas na een jaar. Gebeurt dat niet, maak dan weer een afspraak met uw huisarts.
Meer informatie over de menstruatie
De informatie over menstruatie is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijnen voor huisartsen, de NHG-Standaarden Vaginaal bloedverlies, Amenorroe, de LTA Vaginaal bloedverlies in de postmenopauze en/of de FTR Dysmenorroe.