Ik heb een groot of heel groot risico op ziektes van hart en bloedvaten

In het kort

In het kort

  • Bij een hoog of zeer hoog risico op hart- en vaatziekten is uw kans op overlijden verhoogd.
  • Gezond leven is daarom belangrijk om uw risico te verlagen:
    • Maak een plan voor gezonder eten en meer bewegen.
    • Als u rookt: Probeer met of zonder hulp te stoppen.
    • Lukt het niet om gezonder te leven, bespreek dan of de praktijkondersteuner, diëtist, fysiotherapeut of psycholoog u kunnen helpen.
  • Vaak zijn ook medicijnen nodig.
  • U komt regelmatig bij uw huisarts of praktijkondersteuner voor controles.
Risico

Wat betekent een hoog of zeer hoog risico?

Uw arts schat in hoeveel risico u heeft om binnen 10 jaar te overlijden aan een hart- en vaatziekte.
Dit risico kan laag/matig zijn, hoog of zeer hoog:

  • 5 tot 10 van de 100 mensen met een hoog risico overlijden binnen 10 jaar aan een hart- en vaatziekte.
  • Meer dan 10 van de 100 mensen met een zeer hoog risico overlijden er binnen 10 jaar aan.

Als u een hoog of zeer hoog risico heeft, heeft u natuurlijk ook meer kans op blijvende klachten. Blijvende klachten zijn bijvoorbeeld:

  • verlamming aan 1 kant van het lichaam door een beroerte
  • niet meer kunnen praten door een beroerte
  • nog maar weinig kunnen doen door benauwdheid na een hartinfarct.
Waarom hoog of zeer hoog?

Waarom is mijn risico hoog of zeer hoog?

Hoog risico

Uw risico is hoog als u:

  • een extra hoog cholesterol heeft (hoger dan 8)
  • elke dag een bloeddruk heeft met een bovendruk van 180 of hoger
  • de bloedvaten en filtertjes in uw nieren minder goed werken (nierschade)

Heeft u 2 of 3 van deze dingen samen dan gaat uw kans om te overlijden aan een hart- of vaatziekte verder omhoog.

Zeer hoog risico

Uw risico is zeer hoog als u al een hart- en vaatziekte heeft (gehad). De kans dat u dan overlijdt aan een hart- of vaatziekte is groter dan wanneer u alleen een hoog cholesterol of een hoge bloeddruk heeft.

Verder is uw risico zeer hoog als u:

  • diabetes heeft én u rookt
  • diabetes heeft en daarbij een cholesterol boven de 8 of dagelijkse bloeddruk met een bovendruk van 180 of hoger
  • diabetes heeft en daardoor al beschadigde bloedvaten heeft. Dat merkt u bijvoorbeeld door niet genezende wonden aan uw voeten of schade aan uw ogen
  • de bloedvaten en filtertjes in uw nieren ernstig beschadigd zijn

Heeft u 2 of 3 van deze dingen samen dan gaat uw kans om te overlijden aan een hart- of vaatziekte nog verder omhoog.

Lees meer over welke kenmerken en ziektes het risico kunnen verhogen.

Adviezen

Adviezen bij een verhoogd risico op hart- en vaatziekten

Om uw risico op hart- en vaatziekten te verlagen is het belangrijk gezond te leven. Vaak is het nodig om uw leefgewoonten te veranderen:

  • Stoppen met roken is het belangrijkst. Roken is heel schadelijk voor uw hart en vaten.
  • Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Beweeg minimaal 2,5 uur per week actief (bijvoorbeeld wandelen, fietsen, hardlopen, voetballen, fitness, dansen, vechtsport). Doe ook activiteiten die spieren en botten versterken, zoals oefeningen of krachttraining.
  • Eet gezond.
  • Eet ook niet te veel drop. Drop verhoogt de bloeddruk.
  • Drink liefst geen alcohol. Drinkt u wel alcohol, doe het dan niet elke dag en niet meer dan 1 glas alcohol per dag.
  • Gezonde voeding en actief bewegen helpen ook om een gezond gewicht te krijgen of houden.
    Als u te zwaar bent, kunt u misschien meedoen aan een leefstijlprogramma. U leert gezond eten, gezond bewegen en uw gedrag veranderen (waardoor u de gezonde gewoontes volhoudt). U krijgt hulp van een leefstijlcoach, diëtiste, fysiotherapeut en/of oefentherapeut. Uw huisarts kan u verwijzen.
  • Probeer oorzaken van stress aan te pakken en zorg dagelijks voor momenten van ontspanning.

Samen met uw huisarts kijkt u welke adviezen voor u het belangrijkst zijn om uw risico te verlagen. Gaat u naar uw huisarts:

  • Schrijf dan voor u gaat op wat u eet, hoe vaak en hoeveel.
  • Schrijf ook op wat u aan beweging doet. Zet daarbij hoe vaak en hoe lang. Wat ook meetelt: Traplopen, met de fiets naar de winkel, de hond uitlaten. En lichamelijk werk ook, zoals in de bouw.
  • Als u te zwaar bent: Schrijf op hoeveel u wilt afvallen. En in hoeveel tijd.
  • Als u rookt: Schrijf op hoeveel sigaretten per dag en hoeveel jaar u al rookt. Schrijf met een cijfer tussen 0 en 10 op hoe graag u wilt stoppen met roken:
    • een 0 betekent dat u niet wilt stoppen
    • een 10 betekent dat u heel graag wilt stoppen
  • Met uw aantekeningen kunt u vragen of de huisarts of praktijkondersteuner u kan helpen.
Medicijnen

Medicijnen om hart- en vaatziekten te voorkomen

Heeft u een hoge of zeer hoge kans op hart- of vaatziekten, dan kunnen medicijnen helpen die kans kleiner te maken. Heeft u een hoge kans op een hart- of vaatziekte en zijn uw bloeddruk of cholesterolgehalte hoog, dan is het des te belangrijker om uw medicijnen dagelijks zorgvuldig in te nemen.

Welke medicijnen kunnen helpen om uw risico te verlagen hangt af van uw situatie:

  • Heeft u alleen een hoge bloeddruk en/of een hoog cholesterol dan kunnen medicijnen hier tegen goed helpen. Soms krijgt u voor alle twee de klachten medicijnen.
  • Heeft u al een hart- en vaatziekte dan krijgt u bijna altijd medicijnen voor uw bloeddruk én medicijnen voor uw cholesterol. Ook krijgt u meestal een bloedverdunnend medicijn.
  • Heeft u diabetes mellitus dan krijgt u naast de medicijnen voor uw diabetes meestal ook nog medicijnen tegen hoge bloeddruk en tegen cholesterol, ook al zijn uw cholesterol en bloeddruk niet eens zo hoog. Samen kunnen ze dan toch uw kans op een hart of vaatziekte kleiner maken.
  • Heeft u nierschade dan krijgt u meestal ook medicijnen tegen hoge bloeddruk en tegen hoog cholesterol. Sommige medicijnen tegen hoge bloeddruk (ace-remmers) kunnen uw nieren extra beschermen.

Kijk voor meer info bij Ik ga medicijnen gebruiken om mijn risico op hart- en vaatziekten te verlagen.

Gebruikt u medicijnen, dan blijft het belangrijk om gezond te leven, door veel te bewegen, gezond te eten, niet te roken en geen of zo min mogelijk alcohol te drinken.

Hoe gaat het verder

Hoe gaat het verder bij een hoog of zeer hoog risico?

Bij een hoog of zeer hoog risico is het belangrijk om gezonder te leven.

  • Maak een afspraak met uw huisarts of met de praktijkondersteuner.
  • Bedenk zelf vooraf een plan. Hoe wilt u het aanpakken en wat denkt u daarbij nodig te hebben. Kies dingen die goed bij u passen.
    • U kunt naar een diëtist om gezond te leren eten. Maar u kunt ook proberen of het lukt met een website, zoals van het Voedingscentrum.
    • U kunt met vrienden, familie of buren afspreken om samen te gaan wandelen, fietsen of zwemmen.
    • Kies bij het bewegen ondersteuning die bij u past. Bijvoorbeeld een app, een stappenteller, een zelfhulp-programma op internet, een groepscursus of een personal trainer.
    • U kunt ook met uw huisarts bespreken of u naar een fysiotherapeut kunt. Die kan adviezen en oefeningen geven om gezonder te worden.
    • Rookt u en wilt u stoppen. Vraag dan aan uw huisarts of de praktijkondersteuner u kan helpen.
    • Denkt u erover om mee te doen aan een leefstijlprogramma? Uw huisarts kan vertellen of u mee kunt doen en u verwijzen.

Krijgt u medicijnen, dan wordt er meestal ook bloedonderzoek gedaan. Bijvoorbeeld om te kijken hoe uw nieren werken. Meestal krijgt u de medicijnen voor 14 dagen mee en daarna bespreekt u samen met de huisarts of de medicijnen bevallen. Heeft u last van bijwerkingen? Voelt u zich anders?

Bevallen de medicijnen goed dan komt u meestal om de drie maanden voor controle. Uw huisarts, praktijkondersteuner of assistente meet dan uw bloeddruk en bespreekt met u hoe het gaat. Gaat het na een half jaar of een jaar erg goed dan hoeft u minder vaak langs te komen.

Keuzehulp Risico kleiner maken

Keuzehulp risico op ziektes van hart en bloedvaten kleiner maken

Met deze keuzehulp kun je kijken hoe je het risico op een ziekte van hart en bloedvaten kleiner maakt. Of zorgt dat het niet groter wordt.

Deze tekst is aangepast op
NHG

Vond je deze informatie nuttig?

Vond je deze informatie nuttig?
Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?