In het kort
- Problemen met ademen na corona kunnen veel invloed op uw leven hebben.
- U wordt bijvoorbeeld snel benauwd als u iets doet. Of u ademt sneller of moeilijker dan voordat u corona had.
- Bij de meeste mensen gaan de problemen met ademen weer over.
- Een fysiotherapeut of logopedist kan u helpen om beter te ademen.
- Blijft u erg lang benauwd of moeilijk ademen? Bespreek dan met uw huisarts welke hulp u kunt krijgen.
Klachten na corona
Na corona kunt u klachten blijven houden. Dit zijn de klachten die het meest voorkomen:
- moe zijn
- benauwd zijn of moeilijk ademen
- minder goed ruiken of proeven
- niet fit voelen of problemen met bewegen
- problemen met denken, uw aandacht ergens bijhouden of dingen onthouden
U kunt 1 van deze klachten hebben. Of meer klachten tegelijk. U kunt ook andere klachten na corona hebben.
Mensen noemen klachten die lang blijven na corona ook wel:
- post-covid-19-syndroom
- long-covid (dit is Engels: 'long' betekent 'lang')
Waarom blijf ik benauwd of moeilijk ademen na corona?
Om beter te worden na corona gebruikt uw lichaam veel energie. U kunt hierdoor bijvoorbeeld langere tijd benauwd of moe zijn.
Het is nog niet bekend waarom sommige mensen problemen met ademen houden na corona.
Iedereen kan klachten krijgen en lang houden na corona. Waarschijnlijk is de kans om lang klachten te houden groter als u erg ziek was door corona. En als u meteen veel klachten had toen u corona kreeg. Maar ook mensen die niet erg ziek waren kunnen lang klachten houden.
Ook al weten we niet goed waardoor uw klachten na corona komen, u kunt er wel veel last van hebben.
Wat merk ik van problemen met ademen na corona?
Problemen met ademen kunt u op verschillende manieren merken:
- U wordt benauwd bij de dingen die u elke dag doet. Of als u zich inspant.
- U ademt moeilijker of sneller als u iets doet (kortademig).
- U krijgt uw ademhaling moeilijk onder controle, bijvoorbeeld als u praat of als u zich inspant. U kunt ook moe worden als u praat.
- Het voelt alsof u niet diep genoeg kunt inademen of uitademen.
- U merkt dat u minder fit bent. Bijvoorbeeld bij traplopen of sporten.
- Het voelt alsof uw keel wordt dichtgeknepen. Of u voelt steeds een brok in uw keel.
- U kunt ook pijn of een brandend gevoel hebben in uw longen of borstkas.
U kunt ook andere klachten hebben na corona. Bijvoorbeeld:
Wat kan ik zelf doen bij benauwd zijn of moeilijk ademen na corona?
- Bent u benauwd bij het praten? Probeer dan langzaam te praten en maak kortere zinnen.
- Blijf de dingen doen die u elke dag deed, als dat lukt. Probeer daarbij een evenwicht te vinden tussen dingen doen en rust nemen. Wissel af tussen activiteiten die zwaar en licht zijn voor u. Doe geen zware dingen na elkaar, maar plan rust of een lichte activiteit ertussen.
- Beweeg elke dag. Ook als dit voor u moeilijk is door uw klachten. Begin dan heel langzaam en rustig. En ga steeds iets meer bewegen als dat lukt. Beweeg liever vaker en korter dan heel lang in 1 keer. Kies iets wat lukt en wat bij u past. Maak bijvoorbeeld elke dag een korte wandeling. Maar ook yoga doen, fietsen, in de tuin werken of klusjes doen is goed. Bewegen helpt uw lichaam om weer beter te worden. En het geeft u vaak ook een goed gevoel. Zorg dat u niet lang moe blijft nadat u iets gedaan heeft. Blijft u lang moe? Doe dan de volgende keer iets wat minder zwaar is of doe het minder lang.
- Wilt u fitter worden? Begin dan ook heel langzaam en rustig. Ga steeds iets meer bewegen als dat lukt. Beweeg liever vaker en korter dan heel lang in 1 keer. Als u te veel doet, kunnen uw klachten weer erger worden.
- Durf mensen om u heen om hulp te vragen. Vertel uw familie, vrienden en misschien ook uw collega’s, dat u problemen heeft met ademen door corona. Leg uit hoe u zich voelt. Mensen kunnen er dan rekening mee houden en u helpen met de dingen die niet lukken.
- Problemen met ademen kunnen zorgen dat u zich gespannen of bang voelt. Neem tijd om te ontspannen. Mindfulness, yoga of ontspannings-oefeningen kunnen helpen.
- Probeer te accepteren dat het een tijd kan duren voor u weer hersteld bent. Hoe moeilijk dat ook is.
Gezonde manier van leven
Voor iedereen die klachten heeft na corona, is het belangrijk om gezond te leven. Hierdoor kan uw lichaam beter genezen. Maar ook andere klachten kunnen minder worden.
- Zorg dat u goed slaapt:
- Ga op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd op.
- Neem 's avonds geen koffie of een andere drank met cafeïne erin. Rook ook niet. En drink ’s avonds geen alcohol.
- Zorg voor ontspanning voor u gaat slapen, zoals een korte wandeling, een warm bad, ontspannings-oefeningen of muziek luisteren.
- Probeer ‘s avonds uw mobiele telefoon, tablet of laptop niet meer te gebruiken.
- Kijk voor meer adviezen bij Beter slapen.
- Eet gezond, met genoeg calorieën en eiwitten.
Helpen medicijnen tegen problemen met ademen na corona?
Er zijn geen medicijnen die helpen bij problemen met ademen na corona.
Vitaminepillen slikken helpt niet om beter te ademen.
Onderzoeken bij benauwd zijn of moeilijk ademen na corona
Worden uw klachten niet minder met de adviezen? Dan kunt u een afspraak maken met uw (huis)arts.
Uw (huis)arts stelt u vragen. Bijvoorbeeld:
- Welke klachten had u toen u corona had?
- Op welke momenten heeft u problemen met ademen?
- Hoe gaat het met de dingen die u elke dag doet?
- Kunt u sporten?
- Gaat het thuis goed? Van wie krijgt u hulp?
- Rookt u?
- Heeft u nog andere klachten? Bijvoorbeeld hoesten, pijn of piepen als u ademt.
De (huis)arts onderzoekt u. De (huis)arts:
- kijkt hoe u ademt
- meet uw bloeddruk en hartslag
- meet de zuurstof in uw bloed via een apparaatje op uw vinger
- luistert naar uw longen en hart
Een bloedonderzoek, longfoto, longscan of een longfunctie-test is meestal niet nodig of zinvol. De uitslagen van deze onderzoeken zijn na corona meestal normaal. Ze laten niet zien waardoor u problemen heeft met ademen.
Soms is corona niet de oorzaak van uw klachten. Als de (huis)arts denkt dat uw problemen met ademen komen door iets anders, dan kan de arts dit verder (laten) onderzoeken. U krijgt dan bijvoorbeeld onderzoek naar astma of COPD.
Welke hulp kan ik krijgen bij benauwd zijn of moeilijk ademen?
Heeft u lang problemen met ademen na corona? Dan kan uw (huis)arts u doorsturen voor hulp en steun. U bespreekt samen met uw (huis)arts welke hulp het beste bij u past.
Als u in het ziekenhuis heeft gelegen, hebben de artsen in het ziekenhuis mogelijk al gekeken welke hulp u nodig heeft.
Hulp van een fysiotherapeut of oefentherapeut
- Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan u helpen als u zich benauwd voelt als u rustig zit of ligt, of als u beweegt. En ook als het u niet lukt goed en rustig te ademen. Bijvoorbeeld bij de dingen die u elke dag doet. Zoals traplopen, het huishouden, wandelen en fietsen. Of bij het sporten.
- De therapeut oefent samen met u. Door te oefenen kunt u ook weer sterker worden en bewegen langer volhouden. De therapeut helpt u om dit op een goede manier te doen.
- Soms geeft de therapeut u ook adem-oefeningen. U leert zo op een goede manier te ademen tijdens het bewegen.
- De therapeut kan u ook helpen om (weer) te gaan sporten en fitter te worden.
Hulp van een logopedist
- Een logopedist kan u helpen als u snel moe bent of buiten adem als u praat. Of als het voelt alsof uw keel is dichtgeknepen of dat er een brok in uw keel zit.
- De logopedist kan u oefeningen geven bij problemen met ademen en spreken.
Hulp van een praktijkondersteuner of psycholoog
- Benauwd zijn kan u somber of bang maken. U kunt niet uw gewone dingen doen. Misschien bent u wel opgenomen geweest in het ziekenhuis of op de IC en denkt u hier vaak aan terug. Of u bent bang dat uw klachten niet meer over zullen gaan.
- U kunt hulp krijgen bij het verwerken. Praat bijvoorbeeld met de praktijkondersteuner in uw huisartsenpraktijk. U kunt uw huisarts hierom vragen.
- Blijft u somber of bang? Dan kan uw huisarts u doorsturen naar een psycholoog voor gesprekken en therapie.
Hulp van een diëtist
- Misschien bent u minder fit geworden, bijvoorbeeld door zwakkere spieren. Dan zijn eiwitten belangrijk om weer sterkere spieren te krijgen. Een diëtist kan u helpen genoeg eiwitten binnen te krijgen.
- Misschien bent u afgevallen. Bijvoorbeeld doordat u erg ziek was. Of omdat u minder kunt eten door uw problemen met ademen. De diëtist kan u dan adviezen geven over wat u kunt eten om weer een gezond gewicht te krijgen.
Hoe gaat het verder met benauwd zijn of moeilijk ademen?
- Van alle mensen met lang klachten na corona, heeft ongeveer de helft na 3 maanden geen klachten meer. Dit geldt voor alle klachten na corona.
- Bij de meeste mensen die na 3 maanden nog wel klachten hebben, gaan de klachten weg in de maanden erna.
- Weinig mensen houden langer dan 6 maanden klachten.
Hoe dit precies is voor problemen met ademen, weten we niet.
U hoeft meestal niet naar het ziekenhuis als u problemen met ademen heeft na corona.
Soms stuurt de (huis)arts u wel door naar de sportarts, longarts of een arts die veel weet over hart en bloedvaten (cardioloog) voor verder onderzoek. Bijvoorbeeld in deze situaties:
- U heeft 3 maanden of langer problemen met ademen en u oefent al een lange tijd bij de fysiotherapeut, oefentherapeut, logopedist of ergotherapeut. U volgt alle adviezen op, maar uw klachten blijven.
- Uw huisarts denkt dat uw problemen met ademen misschien niet door corona komen, maar door iets anders.
De sportarts, longarts of cardioloog stelt u vragen en onderzoekt u. Bijvoorbeeld door naar uw longen te luisteren. Soms moet u een vragenlijst invullen.
De arts kan nog meer onderzoeken (laten) doen:
- Een fietstest om te meten hoe gezond en fit uw hart, longen en spieren zijn.
Met de uitslag kan de arts bijvoorbeeld een trainingsprogramma maken dat voor u veilig en precies goed is.
Niet iedereen krijgt dit onderzoek. De arts kijkt samen met u of dit bij u nodig is. - Onderzoeken om te kijken of uw klachten door iets anders komen dan corona. Bijvoorbeeld een longfoto, een longscan of een longfunctie-test.
De arts kijkt welke onderzoeken nodig zijn voor u.
Soms houdt u lange tijd 2 of meer klachten tegelijk. Als het nodig is, kan uw arts besluiten om u door te sturen. Bijvoorbeeld naar het ziekenhuis waar meer artsen en therapeuten samen naar uw klachten kijken. Zoals een arts speciaal voor ouderen, een longarts, een psycholoog en een revalidatie-arts. Zij bespreken dan samen welke behandeling voor u het beste is.
Door uw klachten heeft u misschien problemen op uw werk. U kunt hierover praten met uw bedrijfsarts of verzekeringsarts.
Wanneer bel ik de huisarts bij benauwd zijn of moeilijk ademen na corona?
Blijft u erg lang benauwd of moeilijk ademen? En worden uw klachten niet minder met de adviezen? Dan kunt u een afspraak maken met uw huisarts. Uw arts kijkt samen met u welke hulp voor u goed kan zijn.
Bel ook op werkdagen uw huisarts als 1 of meer van deze dingen voor u kloppen:
- U moet veel meer hoesten dan normaal.
- U bent benauwd als u ’s nachts platligt.
- U krijgt steeds dikkere voeten of enkels.
- U krijgt hulp van een therapeut en uw klachten worden niet minder.
- U krijg hulp van een therapeut en u wordt niet fitter.
Bel direct de huisarts of huisartsenpost bij 1 of meer van deze klachten:
- U bent ineens veel meer benauwd dan anders.
- U bent benauwd, ook als u stilzit. U kunt bijvoorbeeld niet goed meer een hele zin zeggen.
- Uw klachten zijn snel erger geworden (binnen 1 dag of binnen enkele dagen).
- U ademt heel snel.
- U bent benauwd en heeft ook pijn als u ademt.
- U bent steeds meer benauwd en u krijgt ook koorts.
- Uw hart klopt heel snel.
- U heeft pijn of druk op uw borst als u zich inspant. Het gevoel gaat niet weg bij rustig zitten.
- U bent zo benauwd dat u niet meer plat kunt liggen.
Meer informatie over klachten na corona
- Op coronaplein vindt u informatie, video’s en persoonlijke verhalen. U kunt er ook in gesprek gaan met andere mensen die lang klachten hebben na corona.
- C-support is voor mensen die 3 maanden of langer klachten hebben na corona. U krijgt daar advies en steun bij uw klachten, uw werk en uw sociale leven.
We hebben deze tekst gemaakt met: