In het kort

  • Epilepsie is een ziekte van je hersenen.
  • Hierdoor kun je epilepsie-aanvallen krijgen.
  • Er zijn verschillende soorten epilepsie-aanvallen.
  • De meeste aanvallen stoppen vanzelf binnen een paar minuten.
  • Je bespreekt samen met je arts of je kunt afwachten of gaat beginnen met medicijnen.

Wat is epilepsie?

Epilepsie is een ziekte van de hersenen. Hierdoor kun je aanvallen krijgen. Bij zo'n aanval werken je hersenen even niet goed. Je hebt geen controle meer over je lichaam.

Wat merk je?

Bij epilepsie krijg je epilepsie-aanvallen. Er zijn verschillende soorten aanvallen:

  • Een absence
    Je bent even niet helemaal bij bewustzijn. Andere mensen zien dat je even voor je uit staart en nergens op reageert. Dit duurt niet lang. Soms maar een paar seconden tot maximaal een paar minuten. Daarna ga je weer door met waar je mee bezig was. Zelf heb je niet gemerkt dat je zat te staren. Soms merk je achteraf dat je even in de war bent.
  • Een aanval waarbij alleen een arm of een been schokt
    Hierbij gaat opeens een arm of een been schokken. Het lukt niet om hiermee te stoppen. Je kunt hierbij wakker zijn. Deze aanval begint op 1 plek in je hersenen. Soms gaat de aanval naar andere plekken in je hersenen. Dan gaat je hele lichaam schokken en ben je bewusteloos.
  • Een aanval waarbij je hele lichaam gaat schokken
    Je bent bewusteloos. Je spieren spannen zich aan en je armen en je benen gaan tegelijk schokken. Deze aanval begint op verschillende plekken in je hersenen. Soms heb je tijdens de aanval op je tong gebeten. Na de aanval heb je vaak flinke spierpijn.
  • Een ander soort aanval
    Er zijn nog veel andere soorten aanvallen. Je kunt bijvoorbeeld opeens helemaal slap worden en op de grond vallen. Of opeens in de war zijn. Dat duurt dan een paar minuten, daarna is het weer over. Ook kun je last hebben van een doof of tintelend gevoel.

Na de aanval

De meeste epilepsie-aanvallen stoppen vanzelf binnen een paar minuten. Het kan daarna nog wel even duren voor je je weer helemaal goed voelt. Als de aanval kort duurt, voel je je meestal snel weer goed. Maar bij een aanval waarbij je hele lichaam gaat schokken kan het wel een half uur of langer duren.

Waardoor komt epilepsie?

Soms komt epilepsie door schade aan je hersenen. Bijvoorbeeld door hersenschade bij je geboorte, een ongeluk, kanker of een beroerte. Het kan ook komen door erfelijke aanleg. Soms is het niet duidelijk waar je epilepsie precies door komt.

Waardoor komt een aanval?

Vaak is het niet duidelijk waardoor je precies een aanval krijgt. Een aanval komt vaak op een onverwacht moment. Soms weet je wel in welke situatie je sneller een aanval krijgt. Bijvoorbeeld in deze situaties:

  • Je hebt te weinig geslapen.
  • Je hebt te veel alcohol gedronken of je hebt drugs gebruikt.
  • Je hebt veel stress of veel stress gehad.
  • Heel soms kun je een aanval krijgen doordat je lichtflitsen ziet. Bijvoorbeeld door een computerspel of een film. Of doordat de zon laag staat en door de bomen schijnt.

Kun je een epilepsie-aanval voelen aankomen?

Sommige mensen voelen een aanval aankomen. Ze merken bijvoorbeeld dit:

  • Je krijgt een vreemd gevoel in je maag dat langzaam omhoog gaat naar je keel.
  • Je ziet, ruikt, proeft of voelt iets wat er niet is.

Niet iedereen voelt een aanval aankomen. Het kan ook plotseling gebeuren.

Is epilepsie gevaarlijk?

Een aanval zelf is meestal niet gevaarlijk. Je hebt er geen schade van.

De gevolgen van een aanval kunnen wel gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld als je bij een aanval bewusteloos raakt en hard valt. Of in het water valt. Lees meer over de risico's van een aanval. En over hoe je de gevolgen van een aanval zo klein mogelijk kunt maken.

De meeste epilepsie-aanvallen stoppen vanzelf. Heel soms gaat de aanval niet over. Als de aanval heel lang duurt, kunnen je hersenen te weinig zuurstof krijgen. Dat kan schade aan je hersenen geven.

Medicijnen of afwachten bij epilepsie

Samen met je arts bespreek je wat in jouw situatie het beste is. Er zijn verschillende mogelijkheden:

Afwachten

Soms kun je afwachten. Bijvoorbeeld als je 1 aanval hebt gehad en de kans is klein dat je nog een keer een aanval krijgt. De arts in het ziekenhuis bespreekt met je hoe groot de kans is dat je nog een keer een aanval krijgt. Je kunt zelf veel doen om ervoor te zorgen dat die kans klein blijft. Kijk daarvoor bij adviezen.

Beginnen met medicijnen
Je kunt ook beginnen met medicijnen. Dat is vooral goed als 1 of meer van deze dingen bij jou zo zijn:

  • Je hebt 2 of meer aanvallen gehad.
  • Je hebt 1 aanval gehad en de kans is groot dat je nog een keer een aanval krijgt. Bijvoorbeeld omdat je een beroerte hebt gehad.
  • Je hebt veel kans op schade door een nieuwe aanval. Bijvoorbeeld doordat je valt en gewond raakt. Ook aanvallen 's nachts kunnen ernstig zijn. Er is dan een kleine kans dat je doodgaat.

Keuzekaart afwachten of medicijnen

De keuzekaart ‘Afwachten of beginnen met medicijnen’ kan jou en je arts helpen in de keuze tussen afwachten en beginnen met medicijnen.

Adviezen bij epilepsie?

Deze dingen kunnen helpen om je kans op een nieuwe aanval kleiner te maken:

  • Slik je medicijnen tegen epilepsie? Blijf dat elke dag doen. Stop er nooit zomaar mee.
  • Probeer zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed te gaan. En op dezelfde tijd op te staan. Slaap je slecht? Kijk dan bij slaapadviezen.
  • Drink weinig of geen alcohol. Kijk of je misschien te veel alcohol drinkt.
  • Gebruik geen drugs.
  • Heb je aanvallen door lichtflitsen? Probeer die dan te vermijden, denk ook aan snel knipperende lichten bij een concert of feest. Wees voorzichtig met computerspellen en films met veel lichtflitsen.
  • Heb je veel stress? Probeer de oorzaken aan te pakken.

Keuzekaart apparaat dat alarm geeft

Er bestaan apparaten die een epilepsie-aanval opmerken en dan een alarm geven. De keuzekaart hieronder helpt u samen met uw arts te beslissen of dat iets voor u is.

Hoe gaat het verder?

Als je afwacht

Je kiest om af te wachten. Het kan helpen om de kans op een aanval zo klein mogelijk te maken. Als je weet in welke situatie je sneller een aanval krijgt, kun je zorgen dat je niet in die situatie komt.

Je bespreekt met je arts of je nog een keer voor een controle-afspraak komt. Dat is niet altijd nodig.

Als je begint met medicijnen

Je begint met medicijnen. De medicijnen zorgen ervoor dat je geen aanvallen meer krijgt of dat je minder aanvallen krijgt. Met medicijnen hebben 7 van de 10 mensen geen aanvallen meer. Je komt regelmatig terug bij je arts om te bespreken hoe het gaat.

Omgaan met epilepsie

Het kan moeilijk zijn om te leven met epilepsie. Lees de adviezen over hoe je goed omgaat met epilepsie.

Wanneer bellen bij epilepsie?

Zie je dat iemand een aanval heeft?

Bel direct 112, de huisarts of de huisartsen-spoedpost in 1 van deze situaties:

  • Je hebt nog niet eerder een epilepsie-aanval bij iemand meegemaakt.
  • Je hebt wel eerder een epilepsie-aanval meegemaakt, maar de aanval gaat anders dan je van die persoon gewend bent.
  • De aanval duurt langer dan 5 minuten.
  • De aanval is eventjes over en begint dan weer.
  • De persoon wordt na de aanval niet goed wakker.
    Na een aanval zijn mensen nog een tijdje suf of in de war. Let op dat dit langzaam beter gaat. Gaat het niet beter of is iemand na een half uur nog niet helemaal hersteld? Bel dan 112, de huisarts of de huisartsen-spoedpost.

Heb je zelf epilepsie?

Bel de arts die je epilepsie behandelt als je 1 of meer van deze dingen hebt:

  • Je slikt geen medicijnen tegen epilepsie en hebt opnieuw een aanval gehad.
  • Je slikt medicijnen tegen epilepsie, maar je krijgt toch nog vaak een aanval. Of je krijgt steeds vaker een aanval.
  • Je hebt bijwerkingen van de medicijnen.

Meer informatie over epilepsie en medicijnen

FMS
Deze tekst is aangepast op