In het kort
- Probeer stress-klachten minder te maken. Bijvoorbeeld door meer te bewegen en meer te ontspannen.
- Praat met je leidinggevende over je klachten en oplossingen.
- Je kunt ook naar het open spreekuur van de bedrijfsarts om oplossingen te bespreken.
- Een mindfulness-training kan helpen.
- Ook praten met een psycholoog kan helpen.
Je werk en je privé-leven
Je werk en je privé-leven hebben invloed op elkaar. Je emoties, gedachten en wat je op je werk meemaakt, neem je mee naar huis. En je emoties en gedachten thuis neem je mee naar je werk.
Het is prettig als er een evenwicht is tussen je werk en je privé-leven. Je bent dan tevreden over hoe goed je het doet op je werk. En hoe goed je het doet thuis. Je hebt daar een positief gevoel over.
Dat evenwicht kan soms minder worden. Door je privé-leven kun je je werk minder goed doen. Of je werk zorgt ervoor dat je privé-leven minder goed is.
Wat kun je merken als je werk een negatieve invloed heeft op je privé-leven?
Je kunt de volgende dingen merken als je werk een negatieve invloed heeft op je privé-leven:
Op je werk
- Je hebt stress en die wordt erger.
- Je kunt je werk minder goed doen.
- Je bent minder tevreden over je werk.
Thuis
- Je hebt stress en die wordt erger.
- Je hebt meer ruzie thuis, met je partner, in je familie of met vrienden.
- Je kunt de dingen die je in je privé-leven doet, minder goed doen. Bijvoorbeeld je huishouden, sporten en zorgen voor je kinderen of je ouders.
- Je bent minder tevreden over je familie-leven.
Je gezondheid
- Je voelt je minder gezond, psychisch en lichamelijk.
- Je hebt klachten aan je nek, rug of bijvoorbeeld armen. Zoals pijn of stijfheid.
- Als je rookt: je rookt meer dan anders.
- Je drinkt meer alcohol.
- Je slaapt minder of slechter.
- Je hebt het gevoel dat je bijna overspannen bent.
Als je bijna overspannen bent, kun je dit merken:
- Je hebt 3 of meer van deze klachten: moe, slecht slapen, snel boos of snel huilen, niet tegen drukte of lawaai kunnen, een onrustig gevoel, je maakt je steeds veel zorgen, je hebt moeite om je aandacht ergens bij te houden of je vergeet snel dingen.
- Je hebt het gevoel dat je de controle over je leven verliest. En dat het je niet lukt om de situatie beter te maken.
- Je kunt je werk niet doen zoals eerder. Ook vind je het moeilijker om met mensen om te gaan.
Bij overspannen vind je de klachten die je dan hebt.
Waardoor kunnen je werk en je privé-leven niet meer in evenwicht zijn?
Door de volgende dingen kunnen je werk en je privé-leven niet meer in evenwicht zijn:
- Je hebt stress op je werk. Bijvoorbeeld door problemen met een collega of je leidinggevende. Of door veel veranderingen op je werk. Of doordat je je werk moeilijk vindt. Of heel erg goed wilt doen.
- De werkdruk is hoog. Bijvoorbeeld doordat er te weinig mensen zijn. Of doordat je rooster niet is zoals voor jou goed is.
- Je hebt het gevoel dat je op je werk en thuis niet alles goed kunt doen. Én een goede werknemer zijn, en een goede partner, en een goede ouder, en een goede zoon of dochter. Je voelt je daardoor bij alles minder goed.
- Je werkt veel uren.
- Je voelt je heel betrokken bij je werk. Je wilt je werk heel goed doen. En je voelt je heel belangrijk voor het werk.
- Je gebruikt de telefoon en laptop van je werk ook als je niet werkt.
- Je weet niet zo goed wat je taken thuis of in je gezin zijn. Of je bent het hierover niet eens met je partner.
- Er zijn thuis ruzies en stress over taken in je privé-leven. Bijvoorbeeld over het huishouden. Of over hoe je voor je kinderen zorgt. Of voor je ouders.
- Er gebeuren belangrijke, heftige dingen in je privé-leven. Je gaat bijvoorbeeld scheiden. Of er overlijdt iemand van wie je houdt.
Adviezen voor een beter evenwicht tussen werk en privé-leven
Probeer je stress-klachten minder te maken
Er zijn veel manieren om iets te doen aan stress-klachten. Bijvoorbeeld:
- meer bewegen
- meer ontspannen
- rustiger ademhalen
- zoeken naar oplossingen voor problemen
Lees verder bij adviezen om met stress om te gaan. Bekijk ook de film over stress.
- Kies een paar adviezen die bij je passen.
- En doe die dingen elke dag. Dan heb je er het meeste aan.
Gesprekken om positieve dingen te zien
Je werk heeft ook positieve kanten. Misschien zie je die op dit moment minder goed. Gesprekken met bijvoorbeeld een psycholoog kunnen helpen. Je leert om dingen in je werk op een positieve manier te gebruiken in je privé-leven.
Mindfulness-training
Een mindfulness-training kan helpen. Soms wordt er op het werk een mindfulness-training gehouden. Of vraag aan de bedrijfsarts waar je zo'n training kunt doen.
Je leert in de training eerst hoe je mindfulness doet. Daarna doe je de oefeningen 2 weken lang elke dag.
Praten met je leidinggevende en bedrijfsarts
- Maak een lijstje met problemen die je ervaart met het evenwicht tussen werk en privé-leven.
- Maak een afspraak met je leidinggevende om daarover te praten.
- Je kunt ook een afspraak maken bij het open spreekuur van de bedrijfsarts. Daar kun je de problemen ook bespreken. En samen kijken hoe je de situatie voor jou op je werk beter kunt maken.
Contact met de bedrijfsarts is vertrouwelijk: je werk krijgt geen bericht dat je op het spreekuur van de bedrijfsarts bent geweest.
Als je werkt in ploegendiensten
Bekijk de adviezen voor als je 's nachts werkt.
Tips voor een gesprek over het evenwicht tussen je werk en privé-leven
Als je gaat praten met je leidinggevende of bedrijfsarts, kun je bijvoorbeeld deze dingen bespreken:
- Werk je alleen op je werktijden? Of ook als je eigenlijk vrij bent?
- Merk je dat je in je hoofd steeds bezig blijft met je werk? Ook als je bezig bent met andere dingen thuis.
- Zit je buiten werktijd achter je werklaptop?
- Bekijk je je werkmail buiten werktijd?
- Maak je op een thuiswerkdag meer uren dan als je op je werk bent?
- Heb je het gevoel dat je je werk niet af krijgt?
- Heb je het gevoel dat je weinig invloed hebt op wat je moet doen op je werk?
- Wat zouden goede oplossingen zijn voor jou?
Een gesprek vragen met de bedrijfsarts en je leidinggevende kan ook.
Adviezen voor een beter evenwicht als je ook thuis werkt
Deze adviezen kunnen helpen bij een goed evenwicht tussen je werk en je privé-leven:
- Werk thuis niet langer door dan op het werk.
- Werk niet meer uren dan je contract: doe geen overwerk.
- Heb je te veel werk? Spreek met je leidinggevende af dat je minder werk hoeft te doen.
- Bekijk je mail niet buiten werktijd.
- Werk in een aparte werkkamer. Zorg dat het daar stil is en dat het niet te koud of te warm is.
- Je werkgever kan zorgen voor een goede bureaustoel en een bureau waarbij je ook kunt staan.
- Beweeg genoeg. Sta elk half uur even op en loop een stukje.
Organiseert je werk webinars of een e-learning over gezond thuis werken? Doe daaraan mee.
Afspraken in je team
In jullie team kunnen jullie afspraken maken. Een paar voorbeelden:
- de lunchpauze blokken in de agenda's en afspreken om naar buiten te gaan
- zorgen dat er dagen zonder vergaderingen zijn
- vergaderingen plannen van maximaal 50 minuten. Dan is er tussen vergaderingen 10 minuten om te bewegen.
- afspraken maken over wanneer je bereikbaar moet zijn, en wanneer niet
Wat kan je werkgever doen als je werk een negatieve invloed op je privé-leven heeft?
Je werkgever kan een aantal dingen regelen voor werknemers:
- Zorgen dat je op tijden kunt werken die zo goed mogelijk passen bij je privé-leven.
- Aan werknemers vragen om mee te helpen om de manier van werken goed te regelen. En om de werkdagen goed in te delen.
- Aan werknemers vragen om mee te denken bij de roosters. Soms kunnen werknemers zelf de roosters maken.
- Bij ploegendiensten:
Zorgen voor een goed rooster. Het beste is: werkdagen van maximaal 9 uur en nachtdiensten van maximaal 8 uur.
En 3 of 4 diensten achter elkaar. Meer hierover lees je bij werken 's nachts.
Wanneer bellen als je werk en privé-leven niet in evenwicht zijn?
Maak een afspraak met je bedrijfsarts of ga naar het open spreekuur in deze situaties:
- Je wilt praten met de bedrijfsarts over oplossingen.
- Je hebt vragen over mindfulness-training.
- Je hebt vragen over hulp van een psycholoog voor het evenwicht tussen werk en privé-leven.
Maak een afspraak met je huisarts in deze situaties:
- Het lukt niet om de stress minder te maken en je wilt meer hulp.
- Je krijgt meer klachten, zoals angst of paniekaanvallen. Of je wordt steeds somberder.
- Het gaat slechter met je: je kunt bijvoorbeeld helemaal niet meer naar je werk, je hebt steeds meer moeite om uit bed te komen of je gaat steeds slechter eten.
- Je drinkt te veel alcohol. Of je bent drugs gaan gebruiken.
- Mensen uit je omgeving maken zich veel zorgen over jou.
- Je bent overspannen of hebt een burn-out.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn over evenwicht tussen werk en privé-leven.