Ik heb astma en ga naar de longarts
In het kort
- Soms worden de klachten van je astma niet minder. Ook niet als je medicijnen gebruikt.
- Dan kan je huisarts je doorsturen naar het ziekenhuis.
- De longarts onderzoekt bijvoorbeeld waardoor je last hebt van je astma.
- Samen met de longarts bespreek je welke behandeling het beste bij je past.
- Misschien moet je meer of andere medicijnen gaan gebruiken.
Medicijnen bij astma
Bij astma krijg je meestal 2 soorten medicijnen van je huisarts:
- luchtweg-verwijder
Dit medicijn maakt de buisjes in je longen wijder. Na 10 tot 30 minuten adem je weer beter. Een luchtweg-verwijder kan kort of langer werken. - ontstekings-remmer
Dit medicijn maakt de ontsteking van de buisjes in je longen minder. En beschermt de buisjes tegen nieuwe ontstekingen. Je hebt dan minder last van slijm, hoesten en je benauwd voelen. Ontstekings-remmers helpen meestal na een paar weken.
Je ademt de medicijnen in met een apparaatje. Dit heet een puffer of inhalator.
Wanneer word je doorgestuurd naar de longarts?
In 1 of meer van deze situaties stuurt de huisarts je door naar het ziekenhuis:
- Je gebruikt je medicijnen goed. Toch heb je nog steeds last van je astma.
- Je hebt last van je astma door je werk.
- Je voelt je 2 keer per jaar of vaker erg benauwd (longaanval).
Onderzoeken bij de longarts
In het ziekenhuis onderzoekt de longarts deze dingen:
- Of je klachten komen door astma of door iets anders.
- Of je je medicijnen goed gebruikt.
- Of je erger last van je astma hebt gekregen. Dit kan komen doordat er thuis of op je werk iets is veranderd. Bijvoorbeeld: iemand is gaan roken, je hebt een nieuw huisdier of er zijn nieuwe geuren in huis.
- Of je andere klachten hebt die je astma erger maken.
Ook kan de longarts onderzoeken welke soort astma je hebt. Bijvoorbeeld astma waarbij je allergisch voor prikkels bent. Zoals pollen of dieren. Of astma waarbij je vooral last hebt van ontstekingen.
De longarts bespreekt de onderzoeken met je. En geeft adviezen om minder last van je astma te hebben.
Welke behandeling kun je krijgen bij de longarts?
Soms helpen de adviezen van de longarts niet genoeg. Dan kun je extra behandelingen krijgen:
- hulp om af te vallen
- fysiotherapie
- begeleiding om je longen sterker te maken (long-revalidatie)
Afvallen als je te zwaar bent
Heb je ernstig astma? Soms komt dat omdat je te zwaar bent. Ook kan je gewicht ervoor zorgen dat je klachten erger zijn. En dat de behandeling moeilijker is. Daarom is afvallen belangrijk. Je kunt hiervoor hulp krijgen. Bijvoorbeeld via een leefstijl-programma. Soms stelt je arts een maagverkleining voor.
Fysiotherapie
Door wandelen, fietsen of klusjes in huis kun je je sneller benauwd en moe voelen. Een fysiotherapeut kan je helpen om fitter en sterker te worden. Hiervoor krijg je oefeningen. Ook kun je oefeningen voor je ademhaling krijgen. Bijvoorbeeld om op een betere manier adem te halen.
Begeleiding om je longen sterker te maken
Meerdere behandelaars kunnen helpen om je longen sterker te maken. Bijvoorbeeld een longarts, longverpleegkundige, fysiotherapeut, psycholoog en iemand die veel weet over gezond eten (diëtist). Zij helpen je om je beter te voelen:
- Je wordt fitter.
- Je kunt beter met je astma omgaan.
- Je krijgt minder last van je astma.
Welke extra medicijnen kun je krijgen van de longarts?
Je kunt ook extra medicijnen krijgen. De longarts bespreekt met je welke extra medicijnen je kunt nemen:
Ontstekings-remmers
- Soms moet je meer gebruiken van de ontstekings-remmer die je al gebruikt.
- Je kunt er ook andere ontstekings-remmers bij krijgen.
Luchtweg-verwijder
- Soms moet je meer gebruiken van de luchtweg-verwijder die je al gebruikt.
- Je kunt ook een tweede luchtweg-verwijder krijgen die lang werkt.
Dit is een ander soort medicijn. Van dit soort luchtweg-verwijders kunt je een droge mond krijgen.
Ontstekings-remmers en luchtweg-verwijders zitten vaak samen in 1 puffer.
Pil tegen ontstekingen
Dit medicijn werkt tegen een ontsteking door bacteriën ( azitromycine ). En kan ook de ontsteking bij astma minder maken. Je gebruikt deze pil meestal 3 keer per week, soms elke dag. Van dit medicijn kun je bijwerkingen krijgen. Zoals diarree, maagklachten of darmklachten.
Prik of infuus voor minder afweer (biologicals)
Heb je ernstig astma? Soms kun je medicijnen krijgen die een deel van je afweer minder sterk maken. Je hebt dan minder last van ontstekingen in de buisjes van je longen.
Deze medicijnen heten biologicals. Of je deze behandeling kunt krijgen, hangt af van het soort astma dat je hebt. En hoe ernstig je astma is.
Dit medicijn krijg je met een prik, net onder je huid. Of via een infuus. Voorbeelden van deze medicijnen:
- prik met omalizumab : elke 2 of 4 weken
- prik met mepolizumab : elke 4 weken een prik
- prik met benralizumab : de eerste drie prikken elke 4 weken, daarna elke 8 weken
- prik met dupilumab : elke 2 weken
- infuus met reslizumab : elke 4 weken
Je soort astma bepaalt welk medicijn je krijgt.
Deze medicijnen kunnen bijwerkingen geven. Zoals pijn op de plek van de prik, spierpijn of rugpijn. Er is een kleine kans op allergische reacties. Vertel het je longarts als je bijwerkingen hebt.
Prednison
Heb je na alle behandelingen nog steeds erg veel last van je astma? Misschien moet je dan elke dag het medicijn prednison slikken.
Dit medicijn kan bijwerkingen hebben. Bijvoorbeeld botontkalking, zwaarder worden, diabetes (suikerziekte) en depressie. Daarom krijg je pas elke dag prednison als alle andere behandelingen niet genoeg helpen.
Je kunt prednison ook tijdelijk krijgen als je erg veel last hebt van je astma (longaanval).
azitromycine
Azitromycine is een macrolide-antibioticum. Macrolide-antibiotica werken tegen infecties met bacteriën.
Artsen schrijven het voor bij (preventie van) infecties met bacteriën, zoals:
- luchtweginfecties (longontsteking, acute bronchitis, kinkhoest, keelpijn door keelontsteking, middenoorontsteking, bijholteontsteking);
- geslachtsziekten (SOA), namelijk chlamydia, gonorroe en chancroïd (zachte sjanker);
- huidinfecties, zoals wondroos;
- Lymeziekte;
- diarree;
- luchtweginfecties bij cystische fibrose en bij bronchiëctasieën.
benralizumab
Benralizumab verlaagt de hoeveelheid van sommige witte bloedcellen (eosinofielen) in het bloed. Hierdoor verminderen ontstekingen en astma-aanvallen.
Benralizumab is een biologisch medicijn (biological). Dit betekent dat het medicijn wordt gemaakt van eiwitten van levende cellen.
Artsen schrijven het voor bij ernstig astma.
dupilumab
Dupilumab remt afweerreacties van het lichaam. Het behoort tot de groep van interleukine-remmers.
Dupilumab is een biologisch medicijn (biological). Dit betekent dat het medicijn wordt gemaakt van eiwitten van levende cellen.
Artsen schrijven het voor bij ernstig astma, bij eczeem, bij chronisch obstructieve longziekte (COPD) en bij langdurige neusbijholtenontsteking met bultje(s) in de neus (neuspoliep). Verder bij slokdarmontsteking (eosinofiele oesofagitis) en bij een jeukende huidziekte (prurigo nodularis).
mepolizumab
Mepolizumab verlaagt de hoeveelheid eosinofielen (een bepaald soort afweercellen) in het bloed. Hierdoor verminderen ontstekingen en astma-aanvallen.
Mepolizumab is een biologisch medicijn (biological). Dit betekent dat het medicijn wordt gemaakt van eiwitten van levende cellen.
Artsen schrijven het voor bij ernstig astma, de ziekte van Wegener, bij hypereosinofiel syndroom (HES) en bij langdurige neusbijholtenontsteking met bultje(s) in de neus (neuspoliep).
omalizumab
Omalizumab onderdrukt afweerreacties van het lichaam die het gevolg zijn van allergie. Omalizumab is een zogenaamde biological. Dit betekent dat het door levende cellen in celkweken wordt gemaakt.
Artsen schrijven het voor bij ernstige astma, netelroos (galbulten) en en bij langdurige neusbijholtenontsteking met bultje(s) in de neus (neuspoliep).
prednison
Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednison voor bij:
- Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.
Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:
reslizumab
Adviezen om minder last te hebben van je astma
Dit kun je doen om minder last te hebben van je astma:
Stop met roken en rook inademen
Door rook krijg je meer en erger last. Ook als je zelf niet rookt en een ander wel. Stoppen met roken is bij astma extra belangrijk:
- Je hebt minder last van slijm en een benauwd gevoel.
- Je medicijnen werken beter.
- Je hebt minder of geen medicijnen meer nodig.
- Je zorgt dat je geen schade aan je longen krijgt. Of dat de schade erger wordt.
Kijk voor adviezen en hulp bij stoppen met roken.
Beweeg elke dag
Fit zijn helpt om makkelijker te ademen.
- Beweeg elke dag een half uur of meer. Ben je dit niet gewend? Begin met 10 minuten per dag. En beweeg steeds iets meer.
- Doe iets wat je leuk vindt. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen.
- Is het koud buiten? Probeer door je neus te ademen. De lucht warmt in je neus al iets op. En prikkelt je longen dan minder.
Misschien voel je je vaak benauwd als je beweegt. Maak dan een afspraak met je huisarts of de praktijkondersteuner.
Kijk voor meer adviezen bij gezond bewegen.
Val af als je te zwaar bent
Te zwaar zijn maakt de behandeling van astma moeilijker. Kijk bij adviezen om af te vallen.
Zorg dat je geen prikkels om je heen hebt
- Probeer niet in de buurt van prikkels te komen.
- Heb je ook neusklachten, zoals niezen of een dichte neus? Behandeling hiervan kan ook je astma minder maken. Vraag je huisarts of de praktijkondersteuner om advies.
- Bij een allergie voor huisstofmijt kun je zorgen voor minder huisstofmijt.
- Ben je allergisch voor een huisdier? Soms helpt het om het dier weg te doen. Wel blijven de schilfers uit de vacht nog een tijdje in huis. Na een paar maanden kun je merken of je minder last hebt van je astma.
Haal elk jaar de griepprik
Gebruik je elke dag medicijnen tegen astma? Haal dan elk jaar de griepprik. Je krijgt hierover bericht van je huisarts.
Je medicijnen goed gebruiken
Het is belangrijk dat je je medicijnen goed gebruikt:
- elke dag
- op de goede manier
- in de juiste volgorde volgorde
Zorg dat je longarts, de praktijkondersteuner, longverpleegkundige of apotheker in elk geval 1 keer per jaar controleert of je je medicijnen goed gebruikt.
Hoe gaat het verder als je bij de longarts bent geweest?
Heb je minder last van je astma? Dan gaat je behandeling weer verder bij de huisarts.
Hou je erg veel last van je astma? Dan bespreek je met de longarts welke andere behandelingen je kunnen helpen. Soms stuurt de longarts je door naar een centrum voor mensen met ernstig astma.
Wanneer bellen als je een behandeling bij de longarts hebt?
112: Iemand moet direct 112 bellen als je 1 of meer van deze dingen hebt:
- Je bent zo moe dat je bijna niet meer kunt ademen.
- Je reageert niet of bijna niet als iemand iets tegen je zegt.
- Je huid wordt blauw-paars.
Spoed: Bel direct de huisarts of huisartsen-spoedpost bij 1 of meer van deze dingen:
- Je voelt je steeds benauwder en je medicijnen helpen niet.
- Je kunt moeilijk praten: een zin zeggen gaat bijna niet.
- Je ademt heel snel.
Bel op werkdagen je longarts in 1 of meer van deze situaties:
- Je gebruikt medicijnen en je klachten worden niet minder. Of ze worden zelfs erger.
- Je hebt problemen met je medicijnen. Het lukt bijvoorbeeld niet om ze regelmatig in te nemen. Of om de puffer goed te gebruiken.
- Je hebt bijwerkingen van je medicijnen.
Meer informatie over astma
- Meer informatie over astma: Longfonds en astmaVereniging Nederland en Davos.
- Meer tips over omgaan met astma: Longfonds.
- Contact met mensen die ook astma hebben: Longforum.
Over deze tekst
Artsen en tekstschrijvers van Thuisarts hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over ernstig astma.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.