Ik heb COPD en wil gezond leven

In het kort

In het kort

  • Door COPD werken uw longen minder goed.
  • Dit heeft invloed op uw leven en op uw gezondheid.
  • Om u goed te voelen is gezond leven extra belangrijk.
  • Bij gezond leven hoort: gezond eten, elke dag genoeg bewegen en stoppen met roken.
  • Zo gaat u zich beter voelen en kunt u uw dagelijkse dingen beter doen.
  • De huisarts of praktijkondersteuner kan u hiermee helpen.
  • Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan u helpen met gezond bewegen.
Waarom gezond leven?

Waarom gezond leven?

Door COPD werken uw longen minder goed. Hierdoor kunt u last krijgen van deze dingen:

  • benauwd zijn door de schade in uw luchtwegen
  • vermoeid of minder fit zijn
  • mager worden zonder dat u het wilt
  • longaanvallen

Als u hier last van heeft, kunnen dagelijkse dingen moeilijk worden voor u. U bent misschien snel benauwd, bijvoorbeeld als u de trap oploopt. Door benauwdheid gaat u misschien nog minder bewegen. U bent minder fit en snel moe. Ook als u te mager bent, heeft u minder energie.

U kunt zelf veel doen om u beter te voelen. Stoppen met roken, bewegen en gezond eten zijn daarbij belangrijk. Door gezond te leven krijgt u weer meer energie. Bijvoorbeeld om boodschappen te doen of voor hobby’s en contact met andere mensen. U kunt zich beter ontspannen en u slaapt beter.

Uw huisarts of uw praktijkondersteuner kunnen u hierbij helpen. Zo nodig krijgt u ook hulp van andere hulpverleners.

Zo krijgt u meer grip op uw gezondheid.

Hoe kan ik meer bewegen en energie krijgen?

Hoe kan ik meer bewegen en energie krijgen?

Door meer te bewegen, krijgt u meer energie. Uw spieren worden sterker en u houdt het bewegen langer vol. Dit kan bijvoorbeeld door te wandelen, te fietsen of te tuinieren.

Zorg dat u in ieder geval 150 minuten per week beweegt. Bijvoorbeeld 5 keer per week 30 minuten. Vaker bewegen is nog beter.

Als u niet gewend bent aan veel beweging, moet u rustig beginnen. Als dat goed lukt, kunt u steeds iets meer gaan bewegen. Bent u snel benauwd? Dan kunt u voor u gaat bewegen een medicijn inademen dat uw longbuisjes wijder maakt (kortwerkende luchtwegverwijder). Dit kan helpen. Bespreek dit met uw huisarts of praktijkondersteuner. Dit kunt u ook opschrijven in uw zorgplan.

Hoe kunt u meer gaan bewegen?

Bijvoorbeeld:

  • Begin elke dag met een wandeling van 10 minuten. Bijvoorbeeld naar een winkel in de buurt om een boodschap te doen. Of naar een bekende die in de buurt woont. Als dit goed gaat, probeer dan steeds een paar minuten langer te lopen. Totdat u het een half uur per dag kunt volhouden.
  • U kunt het bewegen ook over de dag verdelen. Doe bijvoorbeeld in de ochtend 10 minuten gymnastiek, ga in de middag 15 minuten wandelen of fietsen en maak aan het einde van de dag nog een wandeling van 5 minuten.

Welke vorm van beweging is het beste voor mij?

  • Kies een vorm van bewegen die u leuk vindt. En die goed in uw dagelijks leven past. Het maakt niet uit wat u doet, als u maar beweegt. Misschien kunt u elke dag de hond van de buren uitlaten. Of zit u het liefst op een hometrainer voor de televisie. Als u maar beweegt.
  • Hoeveel u kunt doen, hangt af van hoe erg de COPD is. De een moet veel moeite doen om een keer extra de trap op te lopen. De ander heeft dat met een wandeling naar de brievenbus. Is uw COPD niet zo ernstig, dan kunt u misschien wat meer doen.
  • Zoek iemand die met u wil meedoen. Samen bewegen is leuk en makkelijker vol te houden.
  • Bewegen kan ook in een groep onder begeleiding van een fysiotherapeut of oefentherapeut.

Bent u te benauwd om hiermee te beginnen? Kijk dan samen met uw huisarts hoe u het beste meer kunt bewegen.
Dan kunt u meer energie krijgen op een manier die bij u past.

Angst voor benauwdheid

Benauwd zijn kan een gevoel van angst geven. Dit is soms de reden waarom mensen die COPD hebben niet durven te bewegen.
Als u dit herkent, hoeft u zich daar niet voor te schamen. U bent niet de enige. Bespreek dit met uw huisarts, want u kunt hier iets aan doen. Bewegen met een fysiotherapeut kan een goede oplossing zijn. De fysiotherapeut is er steeds bij en let op u tijdens het bewegen. Als u weer wat meer vertrouwen heeft, kunt u weer op eigen kracht aan uw energie werken.

Wat is een gezond gewicht bij COPD?

Wat is een gezond gewicht bij COPD?

Een gezond lichaamsgewicht is heel belangrijk bij COPD. Dit betekent dat uw lichaam niet te zwaar is, maar ook niet te mager is of snel mager wordt.

Wat een gezond gewicht is, is voor iedereen anders. Voor sommige mensen met COPD is het belangrijk om wat zwaarder te worden. Voor anderen is het juist beter om wat minder zwaar te worden. Of om het gewicht hetzelfde te houden.

Mensen met erge COPD hebben soms een ander gewicht nodig dan mensen met minder erge COPD. Uw huisarts bekijkt met u wat voor u het beste is.

Hoe weet u of u een gezond gewicht heeft?

U kunt dit op 2 manieren te weten komen:

  1. U kunt uw BMI (Body Mass Index) berekenen. Dit getal geeft aan of uw gewicht past bij uw lengte. Ga hiervoor naar de BMI-meter en vul uw gewicht en lengte in. Dan wordt de BMI voor u berekend. Ook in de huisartsenpraktijk kan uw BMI worden berekend.

    Een BMI van meer dan 30 betekent dat u te zwaar bent (overgewicht).
    Een BMI van minder dan 21 betekent dat u te mager bent (ondergewicht).

    Let op: deze BMI-getallen gelden voor mensen met COPD.
    Voor mensen zonder COPD gelden andere BMI-getallen.
  2. U kunt ook rondom uw buik meten (uw buikomvang). Dit geeft aan hoeveel lichaamsvet u ongeveer heeft. Leg hiervoor een meetlint om uw middel.

    Vrouwen hebben overgewicht als hun buikomvang groter is dan 80 cm.
    Mannen hebben overgewicht als hun buikomvang groter is dan 94 cm.

Overgewicht:

Als u overgewicht heeft, is uw lichaam te zwaar en heeft u meestal te veel lichaamsvet. Hierdoor kunt u meer last hebben van COPD. Ook mensen die stoppen met roken worden vaak een beetje zwaarder.

Een BMI boven de 30 betekent dat u overgewicht heeft. Maar ook als u een normaal gewicht heeft, maar snel zwaarder bent geworden, kunt u overgewicht krijgen. Bijvoorbeeld als u in 1 maand meer dan 5 procent van uw gewicht zwaarder geworden bent. Dit kan ook een reden zijn om naar een diëtiste te gaan. Uw huisarts of diëtiste bespreken met u wat in uw situatie een gezond gewicht is.

Deze dingen zijn belangrijk voor een gezond gewicht:

Ondergewicht:

Sommige mensen met COPD hebben te weinig lichaamsgewicht. Bij COPD kan de manier waarop uw lichaam energie maakt anders worden. Hierdoor verliest u gewicht. Ook het gewicht van uw spieren kan minder worden. Hierdoor kunt u steeds minder en voelt u zich minder goed.

Een BMI onder de 21 betekent dat u ondergewicht heeft. Maar ook als u een normaal gewicht of overgewicht heeft, maar te snel gewicht verliest, kunt u ondergewicht krijgen. Bijvoorbeeld als u in 1 maand meer dan 5 procent van uw gewicht verliest. Of als u in een halfjaar meer dan 10 procent van uw gewicht verliest. Op de praktijk meten ze uw gewicht en vertellen ze u of dat zo is.

Uw huisarts kan u extra hulp bieden om een gezond gewicht te krijgen. Vaak is dit met hulp van een diëtiste en een fysiotherapeut of een leefstijlcoach. Als u ondergewicht bij COPD heeft, stuurt de huisarts u vaak ook door naar de longarts.

Wat kan ik doen om me goed te voelen?

Wat kan ik doen om me goed te voelen?

Bij COPD kunt u last hebben van psychische klachten. Hierdoor kunt u zich minder goed voelen. En meer last hebben van uw COPD-klachten.

Misschien heeft u 1 of meer van deze gevoelens of gedachten:

  • U bent bang voor benauwdheid.
  • U schaamt zich voor uw klachten van COPD.
  • U voelt zich alleen.
  • Het lukt niet meer om seks te hebben.
  • U bent bang of somber over de toekomst.

Deze gedachten kunnen zorgen dat u meer last heeft van COPD. Bijvoorbeeld: als u angstig bent, heeft u het sneller benauwd. Of durft u niet meer naar buiten of bij anderen op bezoek te gaan. Of ervaart u spanning in uw relatie.
Angst en somberheid geven ook meer kans op een ziekenhuisopname als u een longaanval heeft.

U kunt deze dingen gerust bespreken met uw praktijkondersteuner of uw huisarts. Samen kunt u naar een oplossing zoeken. Of naar een manier om met deze dingen om te gaan.

Hoe zorg ik dat mijn longen goed blijven werken?

Hoe zorg ik dat mijn longen goed blijven werken?

Bij alle mensen gaan de longen iets slechter werken als ze ouder worden.

Bij mensen die roken gaan de longen veel sneller slechter werken. Dit komt doordat de rookdeeltjes schade maken in de longen.

Als u rookt en COPD heeft, is het daarom belangrijk dat u stopt met roken.

Zo voorkomt u dat er extra schade in de longen komt. Uw longen worden minder snel slechter.

Hoe voorkom ik een longaanval?

Hoe voorkom ik een longaanval?

U kunt veel last hebben van een longaanval. U heeft dan last van meer hoesten, meer slijm en meer benauwdheid. Ook kan een longaanval meer schade maken in de longen.

Deze dingen kunnen u helpen om minder longaanvallen te hebben:

  • stoppen met roken
  • zo weinig mogelijk prikkelende lucht inademen, zoals rook of fijnstof
  • genoeg bewegen
  • elk jaar een prik tegen de griep
  • een prik tegen pneumokokken
    Sommige leeftijdsgroepen krijgen voor deze prik een uitnodiging van hun huisarts.
  • uw medicijnen voor COPD goed gebruiken
  • snel de klachten van een longaanval herkennen
    De afspraken in uw zorgplan kunnen u hierbij helpen.
Hoe verder met gezond leven bij COPD?

Hoe verder met gezond leven bij COPD?

Heeft u een zorgplan gemaakt met uw huisarts of praktijkondersteuner? Dan kunt u dit gebruiken om gezond te leven. In het zorgplan kunt u uw eigen doelen opschrijven.

Bijvoorbeeld hoe vaak u wilt bewegen of hoeveel u wilt wegen. En bij welke klachten u moet opletten, omdat u een longaanval kunt krijgen.

Klopt het zorgplan niet meer? Of wilt u iets anders doen? Bespreek dit met uw huisarts of praktijkondersteuner.

Wanneer moet u de huisarts bellen?

Wanneer moet u de huisarts bellen?

Maak een afspraak met uw huisarts als 1 of meer van deze dingen voor u kloppen:

  • U rookt en wilt hier graag mee stoppen.
  • U wilt hulp om gezonder te gaan leven.
  • U voelt zich somber of bang en u wilt daar hulp bij.
Meer informatie over gezond leven en COPD

Meer informatie over gezond leven en COPD

Meer informatie en handige tips over gezond leven bij COPD vindt u bij het Longfonds.

Deze informatie hebben we gemaakt met:

Deze tekst is aangepast op
NHG

Vond je deze informatie nuttig?

Vond je deze informatie nuttig?
Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?