Ik kies een behandeling bij een depressie

In het kort

In het kort

  • Structuur in uw dag en actief zijn helpt bij een depressie:
    • op tijd op staan, op tijd naar bed
    • elke dag naar buiten
    • afspreken met mensen
    • bewegen/sporten
    • dingen doen die u prettig vindt
    • blijven werken
  • Uw huisarts of praktijkondersteuner (poh-ggz) kan u begeleiden met gesprekken.
  • Als de depressie hiermee niet overgaat, kan een psycholoog u helpen of kunt u voor medicijnen kiezen.
Behandeling

Behandeling van depressie

De behandeling van een depressie gaat in stappen:

1. U krijgt adviezen om de depressie aan te pakken. Bijvoorbeeld planning wat u per dag gaat doen, elke dag naar buiten en bewegen.

2. De praktijkondersteuner ggz kan u begeleiden met gesprekken. Dit is een korte psychologische behandeling. U leert beter omgaan met problemen in het dagelijks leven.

Als dat niet genoeg helpt of als de depressie ernstig is:

3. Gesprekken met een psycholoog (psychotherapie).

4. Medicijnen (antidepressiva).

U beslist samen met uw huisarts wat voor u het beste is. Het helpt om dit gesprek met uw huisarts goed voor te bereiden.

Bijvoorbeeld door deze keuzehulp te doen. Die geeft informatie over de behandelingen die er zijn. U kunt zo zien wat het beste bij u past.

Adviezen

Adviezen bij een depressie

Om te herstellen van een depressie zijn 2 dingen heel belangrijk:

  • structuur geven aan uw dag
  • actief zijn of blijven

Waarschijnlijk ziet u juist erg op tegen alle activiteiten. Dat hoort bij de depressie. Maar met kleine stapjes lukt het vaak wel. De informatie en adviezen hieronder kunnen u daarbij helpen.

Contact met anderen

  • Zorg dat u dagelijks contact heeft met een vertrouwd persoon (een familielid, vriend, buur of collega). Spreek ook af om regelmatig iemand te bellen of om bij iemand op bezoek te gaan. Vaak helpt het om erover te praten, met familie of vrienden.
  • Leg mensen uit wat er met u is. De meeste mensen hebben begrip voor de situatie. U kunt ze ook deze tekst laten lezen. Sommige mensen zullen het niet begrijpen. Dat is nu eenmaal zo; probeer dat te accepteren.
  • Door de depressie gaat u misschien negatief over uzelf denken. Teleurstelling, verdriet en boosheid kunnen het negatieve gevoel versterken. Bespreek uw gevoelens. Het kost tijd om zulke emoties te verwerken. Gun uzelf die tijd.

Haalbare doelen
Stel uzelf niet te hoge eisen, bijvoorbeeld dat u snel beter moet zijn of normaal uw werk moet kunnen doen. Begin met dagelijks een taakje, bijvoorbeeld aankleden, boodschappen doen, eten koken of wassen.

Structuur en regelmaat
Probeer structuur en regelmaat in uw leven te houden.

  • Sta op tijd op.
  • Eet ook op vaste tijden.
  • Ga elke dag naar buiten. Buitenlucht en bewegen geven u een beter gevoel.
  • Plan wat u per dag gaat doen (activiteitenlijst).
  • Ga op tijd naar bed. Regelmaat is belangrijk voor uw slaap en uw stemming.

Prettige activiteiten

  • Bedenk activiteiten die u prettig vindt (of vond) om te doen.
  • Kies elke dag zo'n prettige activiteit en ga dat doen. Bijvoorbeeld de krant lezen of een film of tv-programma kijken. Kies één programma. Blijf niet de hele dag voor de tv zitten.

Bewegen en sporten
Ga dagelijks minimaal een half uur bewegen, bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren. Beweeg 3 keer per week een half uur intensief (rennen of trainen). Dit helpt al om u minder depressief en fitter te voelen. Ook zorgt het voor een betere nachtrust.
Speciaal voor mensen met psychische klachten is er runningtherapie: hardlopen om psychisch fitter te worden. Runningtherapeuten vindt u op Runningtherapie.nl.

Werken
Blijven werken is vaak beter dan (tijdelijk) stoppen met werken. Praat erover met uw werkgever. En neem contact op met uw bedrijfsarts. De bedrijfsarts bespreekt met u hoe u zo goed mogelijk kunt blijven werken. Soms zijn er aanpassingen in uw werk nodig. U gaat bijvoorbeeld halve dagen werken, of u doet alleen de taken die u makkelijk aankunt. Moet u tijdelijk stoppen met werken? Dan bespreekt u samen hoe u uw werk zo snel mogelijk weer kunt oppakken. U herstelt sneller en beter wanneer u zo goed mogelijk kunt blijven werken.
Als u geen werk heeft, kunt u misschien proberen om vrijwilligerswerk te gaan doen.

Gezond eten, geen alcohol, geen drugs
Alcohol en drugs kunnen een depressie veroorzaken en verergeren.

Problemen oplossen
Vaak zijn er ook zorgen over praktische problemen, zoals geld, werk, het gezin of woonruimte. Probeer het niet allemaal alleen op te lossen. Het helpt om samen oplossingen te bedenken, bijvoorbeeld met uw partner, uw huisarts, uw werkgever of iemand van het wijkteam.

Gezin
Een depressie kan het moeilijker maken om voor kinderen te zorgen. U kunt minder aan en bent misschien sneller geïrriteerd of boos. Of u trekt zich terug en blijft het liefst in bed. Als u kinderen heeft, is het goed om met uw huisarts te praten over hoe het gaat in uw gezin en te kijken naar oplossingen voor problemen.

Informatie en cursussen
Het helpt om te weten wat een depressie precies is. Lees erover, bekijk filmpjes op internet. Er bestaan ook cursussen: online op internet of in een groep. Kijk voor links bij Meer informatie.

Contact met lotgenoten
Het kan veel helpen om te praten met mensen die zelf ook een depressie hebben (gehad). Via bijvoorbeeld de Depressie Vereniging kunt u in contact komen met anderen.

Activiteitenlijst

Een activiteitenlijst maken bij een depressie

Als u depressief bent, kan het een hele opdracht zijn om ineens weer ‘leuke’ dingen te moeten gaan doen. Het kan helpen om een activiteitenlijst te maken. Probeer daarbij de volgende vragen voor uzelf te beantwoorden:

  • Welke dingen deed ik vroeger en doe ik nu niet meer?
  • Wat vond ik vroeger leuk om te doen?
  • Waarom doe ik die dingen nu niet meer? Welke gedachten, dingen of mensen zitten daarbij in de weg?
  • Wat kan ik doen om die activiteiten toch door te laten gaan?
  • Wie kan mij daarbij helpen?

Denk er rustig over na. Als u de lijst met activiteiten heeft gemaakt, bent u al een heel eind op weg.

Kies vervolgens met welke activiteit u wilt beginnen. Spreek voor uzelf een vaste tijd af voor de gekozen activiteit(en).

Neem de lijst mee naar uw huisarts/praktijkondersteuner/psycholoog. Bespreek samen hoe het gaat. Als het niet direct lukt, bekijkt u samen waar dat aan ligt. Soms lukt het beter als u een andere activiteit kiest om mee te beginnen. Misschien lukt dat wel.

Psychotherapie

Psychotherapie bij een depressie

Helpen de gesprekken met de praktijkondersteuner niet genoeg? Of heeft u een ernstige depressie? Dan is psychotherapie een goede behandeling.

U gaat hiervoor naar een psycholoog of psychotherapeut.

U leert met psychotherapie verschillende dingen:

  • U praat over uw klachten en over hoe ze zijn ontstaan.
  • U ontdekt hoe u zelf invloed heeft op uw stemming. Door een depressie worden mensen vaak erg passief, ze gaan zitten wachten tot ze weer zin krijgen in iets. Maar het werkt juist beter om iets te gaan doen. Kies een activiteit waarvan u denkt dat het te doen is. En schrijf op of u zich daarna iets beter voelt of niet. Zo zoekt u uit hoe u uw stemming kunt verbeteren.
  • U oefent en leert om problemen aan te pakken en op te lossen.
  • U oefent en leert manieren om u te ontspannen.
  • U leert om negatieve gedachten te veranderen. Bij een depressie hoort piekeren en alles somber zien. U denkt dingen die in het echt niet waar zijn, bijvoorbeeld dat u nergens goed in bent. In de training leert u om uw gedachten te onderzoeken. Kloppen ze wel? Als ze niet kloppen, gaat u ze vervangen door gedachten die veel positiever zijn. Door dit te oefenen, verminderen uw klachten.

Er zijn verschillende vormen van psychotherapie. U bekijkt samen met uw huisarts wat het beste bij u past.

  • Cognitieve gedragstherapie (CGT): u leert vooral hoe u negatieve gedachten kunt veranderen.
  • Gedragstherapie (GT): u krijgt opdrachten en wordt actiever.
  • Interpersoonlijke therapie (IPT): u leert hoe u de relatie en omgang met andere mensen kunt verbeteren.
  • Kortdurende psychodynamische therapie (PDT): u gaat begrijpen hoe u naar uzelf kijkt en reageert in bepaalde situaties. U leert hoe u dit ook anders kunt doen.
Medicijnen

Medicijnen bij een depressie

Soms kunt u ervoor kiezen om medicijnen te nemen tegen een depressie:

  • als u een ernstige depressie heeft
  • of als een lichte tot matige depressie niet genoeg vermindert door andere behandelingen

Deze medicijnen heten antidepressiva. Ze hebben voor- en nadelen.

Bij een ernstige depressie krijgt u de medicijnen altijd samen met psychotherapie. Dat werkt namelijk beter dan alleen medicijnen slikken.

Lichttherapie

Lichttherapie bij winterdepressie

Lichttherapie is een behandeling bij winterdepressie. U krijgt daarbij een aantal dagen tot weken licht van een speciale lamp. Dit kan gewoon thuis.
U houdt uw ogen open, maar u kijkt niet direct in het licht.

De behandeling begint met eens per dag 10 tot 15 minuten. Daarna kan een sessie langer duren. De meeste mensen merken binnen een paar dagen al verbetering.

Uw huisarts kan u helpen om lichttherapie te krijgen.

Vaktherapie

Vaktherapie bij depressie

Bij een depressie kiest u voor gesprekken, psychotherapie en eventueel medicijnen. U kunt daarbij ook nog andere therapieën doen, zoals

  • beeldende therapie
  • dramatherapie
  • muziektherapie
  • psychomotorische therapie (zoals running-therapie)

Al deze therapieën samen worden vaktherapieën genoemd.

Andere behandelingen

Andere methodes bij depressie

Sommige mensen proberen aanvullende geneeswijzen, bijvoorbeeld homeopathie, natuurgeneeswijzen, acupunctuur of manuele geneeskunde. Uit onderzoek blijkt niet dat dit soort therapieën helpen bij een depressie.

  • Bespreek het altijd met uw behandelaar als u zo'n behandeling doet of wilt gaan doen. Soms heeft die namelijk een slechte invloed op de behandeling die u al krijgt.
  • Gebruik geen sint-janskruid als u antidepressiva slikt.

sint-janskruid

Sint-janskruid heeft een antidepressieve werking.

Net als de andere medicijnen tegen depressiviteit beïnvloedt sint-janskruid de lichaamseigen stoffen in de hersenen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Hoe het precies werkt is nog niet helemaal bekend.

Let op! Alleen bij de medicijnen die zijn geregistreerd als geneesmiddel, is de werkzaamheid onderzocht. De kruidenmiddelen met sint-janskruid niet (zie ook de rubriek 'Hoe te verkrijgen; recept nodig en welke toedieningsvormen' onderaan deze tekst).

Sint-janskruid wordt gebruikt bij depressie.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
Hoe gaat het verder

Hoe gaat het verder met een depressie?

  • U beslist samen met uw huisarts wat voor u de beste behandeling is. Het helpt om dit gesprek met uw huisarts goed voor te bereiden.
  • U komt steeds na 1 tot 2 weken terug om te bespreken hoe het gaat.
    Als het beter gaat, komt u geleidelijk minder vaak voor controle.
  • Een depressie is een ingrijpende ervaring. Misschien bent u uw zelfvertrouwen erdoor kwijtgeraakt. Dingen die vroeger vanzelfsprekend waren zijn dat nu misschien niet meer. Misschien heeft u twijfels over de toekomst. Of vragen over het leven: Wat geeft mijn leven zin? Wat vind ik echt belangrijk? Praat hierover. Bijvoorbeeld met uw huisarts of psycholoog. Of zoek contact met een geestelijk verzorger. Bij zingeving vindt u meer informatie.
  • Hou er rekening mee dat het herstel tijd kost. Een depressie kan maanden duren. Van de 10 mensen met een depressie zijn er 6 binnen een half jaar hersteld.
  • Een depressie kan terugkomen. Dat gebeurt bij ongeveer de helft van de mensen die een depressie hebben gehad.
    Bij de behandeling leert u daarom ook wat u kunt doen om te voorkomen dat u weer depressief wordt.
Meer informatie

Meer informatie over depressie

We hebben deze tekst gemaakt met:

Deze tekst is aangepast op
GGZ
NHG

Vond je deze informatie nuttig?

Vond je deze informatie nuttig?
Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?