In het kort
- Bij een dwangstoornis heb je gedachtes die je niet wilt hebben.
- Je moet ook steeds bepaalde dingen doen.
- Die moet je doen om je gevoel van angst minder te maken. Of om te zorgen dat er geen erge dingen gebeuren.
- Een psycholoog kan je helpen om de angst minder te maken.
- Ook medicijnen tegen angst kunnen helpen.
- Blijf genoeg bewegen, slapen en ontspannen.
Film
- Filmbestand mp4, 57,3 MB
- Geluidsbestand nvt
- Ondertitelingsbestand nvt
- © 2012-2023 NHG | Disclaimer
Wat is een dwangstoornis?
Bij een dwangstoornis heb je last van gedachtes die je niet wilt hebben. Dat zijn dwanggedachtes. Vaak heb je ook dingen die je steeds moet doen. Volgens vaste regels. Dat zijn dwanghandelingen.
Je voelt veel spanning als je die dingen niet doet. Of je bent bang dat er dan iets ergs gebeurt. Als je die dingen wel doet, voel je minder spanning of angst. Maar daardoor leer je niet op een gezonde manier met die gevoelens om te gaan.
Meestal weet je wel dat het overdreven is wat je steeds doet. Toch blijf je het doen. Want je spanning en angst worden er minder door.
Je hebt veel last van de dwang in je leven. Het kan zijn dat je er wel een paar uur per dag mee bezig bent. Op school of op het werk gaat het vaak minder goed.
Een dwangstoornis is een angststoornis.
Wat merk je van een dwangstoornis?
Je hebt last van nare gedachtes die je eigenlijk niet wilt hebben. Bijvoorbeeld dat er iemand dood gaat of een erge ziekte krijgt. De gedachtes komen steeds terug. Dat zijn dwanggedachtes.
Ook moet je steeds bepaalde dingen doen. Dat zijn dwanghandelingen. Bijvoorbeeld:
- steeds controleren of iets wel precies op de goede plek staat
- steeds controleren of een kraan goed dicht zit
- heel vaak handen wassen
- op een trap steeds bepaalde treden overslaan
- iets een vast aantal keer doen, bijvoorbeeld 3 keer in je handen klappen voor je de voordeur opendoet
- dingen op een tafel steeds heel netjes en precies naast elkaar leggen
Je doet de dwanghandelingen om minder angst te voelen. Of om te zorgen dat er niet iets ergs gebeurt. Misschien wil je ook dat anderen eraan meedoen. Ze moeten bijvoorbeeld ook alles heel netjes opruimen en dingen recht leggen.
Je kunt alleen dwanggedachtes of alleen dwanghandelingen hebben. Of allebei.
Hoe ontstaat een dwangstoornis?
Een dwangstoornis ontstaat meestal door een combinatie van deze dingen:
- erfelijke aanleg
Hoe snel je angstig bent, is erfelijk. Daardoor kunnen mensen in de ene familie angstiger zijn dan in de andere familie. - je karakter
Ben je heel verlegen? Of ben je heel gevoelig voor stress? Dan heb je een grotere kans op angstproblemen. - bepaalde stoffen in je bloed en in hersenen
Zoals stoffen die stress regelen. - wat je meemaakt in je leven
Een dwangstoornis kan ontstaan na een heftige gebeurtenis waarin je heel bang was.
Sommige mensen hebben een grotere kans op een dwangstoornis. Bijvoorbeeld mensen met een depressie of verslaving.
Adviezen bij een dwangstoornis
Deze adviezen kunnen je helpen om actief te blijven en je te beter te voelen:
Gezonder leven
- Bewegen en sporten zorgen ervoor dat je je beter voelt. Ga bijvoorbeeld fietsen, hardlopen of naar de sportschool. Zorg dat je een half uur op een dag of meer beweegt.
- Drink geen alcohol. Kijk voor adviezen bij minder of geen alcohol meer drinken.
- Blow niet en neem geen andere drugs. Kijk voor adviezen bij stoppen met drugs.
- Slik geen kalmerings-pillen, of alleen als een psychiater dit adviseert.
- Probeer regelmaat in je leven te houden:
Ga op vaste, normale tijden naar bed en sta op tijd op.
Eet ook op vaste tijden.
Ga elke dag naar buiten. Buitenlucht en bewegen geven je een beter gevoel. - Probeer te ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspannings-oefeningen.
Erover praten
Vertel familie en vrienden hoe je je voelt. Je voelt je dan minder alleen.
Zo veel mogelijk alles blijven doen
- Blijf de dingen doen die je eng vindt.
Zo leer je met de spanning omgaan. De angst wordt daardoor minder. - Probeer ook werk, school of studie vol te houden.
Je gedachtes veranderen
Op angstige momenten denk je vanzelf aan dingen die de angst erger maken. Dat helpt niet. Die gedachtes kun je veranderen. Je kunt dat leren:
- Maak een dagboek. Dat kan op papier of in je telefoon. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denk je dan aan? Waar ben je bang voor? Wat voel je? Hoe reageer je hierop? En wat doe je dan?
- Denk eens kritisch na: is er echt reden om zo bang te zijn?
- Bedenk daarna positieve dingen waar je rustig van wordt. Daaraan kun je voortaan proberen te denken.
- Schrijf die positieve gedachtes op. Je kunt ze dan lezen op moeilijke momenten.
- Schrijf ook op wat je voortaan op angstige momenten kunt doen. Bijvoorbeeld rustig ademen.
Behandeling van een dwangstoornis
Deze behandelingen kunnen helpen bij een dwangstoornis:
Psycholoog
Een psycholoog kan je helpen om de dwang minder te maken. Er zijn 2 behandelingen die kunnen helpen:
- oefenen met moeilijke situaties
- therapie om anders te leren denken
Je huisarts kan je doorsturen naar een psycholoog. Kijk bij behandeling bij een dwangstoornis.
Medicijnen
Bij dwang kunnen ook medicijnen tegen angst en depressie helpen. Hiervoor kan de huisarts of psycholoog je doorsturen naar een psychiater.
Hoe gaat het verder met een dwangstoornis?
Een dwangstoornis gaat meestal niet helemaal weg. Je hebt meestal periodes met weinig klachten en periodes met meer klachten. In de behandeling leer je daarmee om te gaan.
Misschien heb je door je klachten en ervaringen vragen over het leven: Wat geeft mijn leven zin? Wat vind ik echt belangrijk? Praat hierover. Bijvoorbeeld met je huisarts of psycholoog. Bij zingeving vind je meer informatie.
Vaak blijft behandeling nodig. Je spreekt met de psycholoog of psychiater af hoe vaak je op controle blijft komen.
Meer informatie over angst
- Meer informatie: Wijzijnmind.nl, de Angst, Dwang en Fobie stichting en Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD).
- Contact met mensen die ook last hebben van angst: de Angst, Dwang en Fobie stichting.
- Oefeningen en cursussen: Mentaalvitaal.nl.
- Informatie over therapie om angst minder te maken: MIND.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters: kiezenindeggz.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met: