In het kort

  • De behandeling van nierschade bestaat uit:
    • minder zout en/of eiwitten eten
    • medicijnen
    • gezonde manier van leven
  • De behandeling is om te voorkomen dat de nierschade snel erger wordt.
  • Als je nieren steeds slechter gaan werken, kun je kiezen voor dialyse, buikspoeling of een donornier. Of alleen behandeling van klachten met bijvoorbeeld medicijnen of een dieet.
  • Als je niet fit genoeg bent, kun je mogelijk niet elke behandeling kiezen.

Behandeling van nierschade

Welke behandeling je krijgt bij nierschade, hangt af van je klachten en hoe erg de nierschade is.

De behandeling van nierschade bestaat uit:

  • minder zout en/of eiwitten eten
  • medicijnen
  • gezonde manier van leven

Video Gezond eten met minder zout

Gezond leven bij nierschade

Bij nierschade is gezond leven erg belangrijk:

  • om te voorkomen dat de nierschade erger wordt
  • om te voorkomen dat je bloedvaten verder beschadigen, en de kans op hart- en vaatziekten kleiner te maken

Gezond leven betekent:

  • Gezond eten met niet te veel zout (maximaal 6 gram per dag). Soms moet je ook minder eten van sommige voedingsmiddelen. Je hoort dit dan van je arts.
  • Niet roken. Rook je en vind je het moeilijk om te stoppen? Vraag je arts om advies.
  • Bewegen. Bewegen verlaagt de bloeddruk, helpt tegen overgewicht en maakt de kans op diabetes kleiner. Als je diabetes hebt, helpt bewegen om de diabetes onder controle te houden. Dit is allemaal goed voor je nieren.
  • Afvallen als je overgewicht hebt. Overgewicht maakt de kans groter op diabetes, hoge bloeddruk en een hoog cholesterol. Als je diabetes hebt, helpt afvallen de diabetes onder controle te houden. Een goed gewicht is daarom ook goed voor je nieren.

Vraag je arts om hulp bij gezonder leven.

Medicijnen bij nierschade

Je krijgt vaak 1 of meer van de volgende medicijnen:

  • Medicijnen tegen nierschade.
    Als er eiwit in je urine zit, krijg je het advies een bloeddruk-verlager te slikken. Zoals een ACE-remmer, angiotensine 2-antagonist of een andere bloeddruk-verlager.
  • Medicijnen om hart- en vaatziekten te voorkomen.
    Met nierschade heb je een grotere kans kans op hart- en vaatziekten. Je krijgt daarom ook medicijnen tegen de andere risico’s voor hart- en vaatziekten, zoals te hoog cholesterol.
  • Bij ernstige nierschade kun je bloedarmoede krijgen. Je kunt dan ijzerpillen slikken. Of je krijgt het medicijn EPO met een prik.

Medicijnen als je nierschade en diabetes hebt

  • Je krijgt meestal medicijnen om je bloeddruk te verlagen.
    • Meestal is dit ook een ACE-remmer of angiotensine 2-antagonist. Soms krijg je ook nog plaspillen. Hierdoor moet je meer of vaker plassen.
    • Of je krijgt bètablokkers. Hierdoor kan je hartslag langzamer worden en gaat je bloeddruk omlaag.
  • Bij diabetes krijg je meestal al medicijnen om je bloedsuiker goed te houden. Als je ook nierschade hebt, krijg je soms andere medicijnen die je bloedsuiker goed houden. Bijvoorbeeld:
    • een spuit met een bloedsuiker-verlager, zoals , , of .
    • een pil om suiker uit te plassen, zoals , , .

canagliflozine

Canagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

dapagliflozine

Dapagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

dulaglutide

Dulaglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

empagliflozine

Empagliflozine is een verlager van de bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade). 

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

exenatide

Exenatide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

liraglutide

Liraglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en overgewicht.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

lixisenatide

Lixisenatide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Adviezen voor medicijnen

Door de nierschade kunnen je nieren sommige medicijnen niet meer snel genoeg uit het bloed halen. Die kunnen dus ook te lang in je bloed blijven zitten. Je arts en apotheker letten erop dat je de juiste hoeveelheid slikt.

Adviezen voor medicijnen als je nierschade hebt:

  • Geef je arts toestemming om aan de apotheker door te geven dat je nierschade hebt.
  • Vertel zelf ook aan je apotheker dat je nierschade hebt.
    Het is belangrijk dat de apotheker dit weet. Door nierschade kunnen sommige medicijnen meer bijwerkingen geven. Dat kan soms gevaarlijk zijn. Als de apotheker weet dat je nierschade hebt, kan die ervoor zorgen dat je medicijnen krijgt die veilig zijn voor jou.
  • Gebruik bij pijn .
  • Als paracetamol niet goed genoeg werkt, bespreek dit dan met je arts.
  • Gebruik géén andere pijnstillers die je bij de drogist en supermarkt kunt kopen, zoals , of (dit zijn NSAID’s). Deze kunnen je nierschade erger maken.
  • Je arts vertelt je ook welke andere medicijnen je beter niet kunt gebruiken.
  • Wil je middelen gebruiken die niet door een arts zijn voorgeschreven? Vraag eerst aan je arts of ze veilig zijn voor jou. Bijvoorbeeld homeopathische middelen die je bij de drogist kunt kopen.

diclofenac

Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).

Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

ibuprofen

Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

naproxen

Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij pijnlijke, stijve en versleten gewrichten (artrose), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

paracetamol

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Dieet bij nierschade

Gezond eten is soms niet genoeg bij nierschade. Het kan zijn dat je een dieet met weinig zout (zoutarm) krijgt en soms ook een dieet met weinig eiwitten (eiwitarm) of weinig fosfaat (fosfaatarm).

Zoutarm dieet

Als je veel zout eet, houdt je lichaam vocht vast. Daardoor gaat je bloeddruk omhoog en dat maakt nierschade erger. Ook werken sommige medicijnen minder goed door zout, bijvoorbeeld medicijnen tegen hoge bloeddruk.

Een zoutarm dieet betekent dat je geen zout meer in je eten doet. Ook eet je geen producten meer waar veel zout in zit. Zoals chips, kant-en-klare maaltijden en sauzen. Daar zit te veel zout in. Er zijn kruidenmixen zonder extra zout. Een diëtist kan hierbij helpen.

Eiwitarm dieet

Soms is het nodig dat je minder eiwitten eet. Je arts laat je weten of dat bij jou zo is.

Eiwitten zitten bijvoorbeeld in vlees, vis en melk, yoghurt en kaas. En in sommige plantaardige voeding, zoals sojaproducten en noten.

Een diëtist kan je adviezen geven om minder eiwit te eten. De diëtist berekent hoeveel eiwit je nodig hebt. Je krijgt een overzicht mee van wat je per dag mag eten.

Hoe gaat het verder bij nierschade?

Het kan zijn dat de nierschade bij jou steeds erger wordt. Het is belangrijk om op tijd na te denken over welke behandeling bij je past. De arts die veel weet over nierziektes (internist-nefroloog) vraagt meestal hulp van een team van zorgverleners. Zij helpen je een behandeling te kiezen.

Als nierschade laat ontdekt is, is het mogelijk dat je al snel moet kiezen wat je wilt. Je arts en andere zorgverleners kunnen je helpen kiezen.

Bij ernstige nierschade (nierfalen) kun je deze behandelingen krijgen:

Soms duurt het jaren voordat dit nodig is.

Je kunt besluiten dat je geen dialyse, buikspoeling of donornier wilt. Bijvoorbeeld als je oud bent en denkt dat je dialyse moeilijk vindt. Of als je ook nog een andere ernstige ziekte hebt. Je krijgt dan bijvoorbeeld medicijnen of een dieet. Dat kan je klachten minder maken en je leven zo prettig mogelijk.
Mensen die hiervoor kiezen, leven meestal korter dan mensen die kiezen voor dialyse, buikspoeling of een donornier. Bij ouderen met veel andere ziektes is dat niet altijd zo.

Wanneer de huisarts bellen bij nierschade?

Je gebruikt een bloeddruk-verlager (ACE-remmer, angiotensine 2-antagonist) en/of plaspillen

Bel dezelfde dag de huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Je moet meerdere keren overgeven.
  • Je hebt erge diarree (vaker dan 4 keer per dag).
  • Je hebt koorts.

Bij deze klachten is de kans dat je uitdroogt namelijk groter. Soms moet je tijdelijk stoppen met de medicijnen of minder medicijnen nemen.

Bel op werkdagen of maak een afspraak met je huisarts in deze situatie:

  • Je bent ergens of gaat ergens heen waar het 5 dagen warmer is dan 27 graden.
    Bijvoorbeeld tijdens een hittegolf of als je reist naar een warm land. Mogelijk moet je dan (even) stoppen met de medicijnen of minder medicijnen nemen.

Je hebt diabetes en gebruikt pillen om suiker uit te plassen

Bijvoorbeeld , , (dit zijn SGLT-2-remmers).

Spoed: Bel direct de huisarts of huisartsen-spoedpost in deze situatie:

  • Je hebt bij je geslachtsdelen of anus (poepgat) last van hevige pijn, gevoeligheid, roodheid of een bult.

Je hebt diabetes en gebruikt 1 van deze medicijnen

  • Spuit met bloedsuiker-verlager (GLP-1-agonist), zoals , , of
  • Pillen om suiker uit te plassen (SGLT-2-remmer), zoals canagliflozine, dapagliflozine, empagliflozine
  • Metformine. Dat is een pil om je bloedsuiker te verlagen.

Bel dezelfde dag de huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Je bent erg misselijk en moet overgeven.
  • Je hebt steeds diarree.
  • Je hebt koorts of je voelt je niet lekker.
  • Je hebt heel erg veel dorst.

Bel op werkdagen of maak een afspraak met je huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Je krijgt een operatie.
  • Je bent ergens of gaat ergens heen waar het 5 dagen warmer is dan 27 graden.
    Bijvoorbeeld tijdens een hittegolf of als je reist naar een warm land.

Soms moet je dan (even) stoppen met de medicijnen of minder medicijnen nemen.

canagliflozine

Canagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

dapagliflozine

Dapagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

dulaglutide

Dulaglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

empagliflozine

Empagliflozine is een verlager van de bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade). 

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

exenatide

Exenatide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

liraglutide

Liraglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en overgewicht.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

lixisenatide

Lixisenatide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
FMS
Deze tekst is aangepast op