In het kort
- Je kunt verschillende dingen doen om te voorkómen dat je angstklachten erger worden.
- Eet gezond, beweeg en slaap genoeg.
- Blijf de dingen doen die je eng vindt.
- Schrijf je ervaringen over angstige momenten op.
- Schrijf ook geruststellende gedachten op.
- Praat over de angst met een vriend, broer of zus, of met je huisarts.
Ik ben vaak bang. Is dat normaal?
Bang zijn is een natuurlijke reactie op gevaarlijke situaties. Als je bang bent, reageert je lichaam: je hart gaat sneller kloppen en je gaat sneller ademhalen. Bang zijn is normaal en nuttig als er gevaar dreigt. Het helpt om weg te vluchten of te vechten.
Vaak bang zijn noemen we angstklachten. Zulke klachten zijn normaal als je problemen hebt. Bijvoorbeeld problemen in je relatie, op school, op je werk of met je gezondheid. De angstklachten verdwijnen weer zodra de problemen zijn opgelost of wanneer je ermee hebt leren leven.
Je kunt ook heel vaak bang zijn zonder duidelijke oorzaak. Dus zonder dat er een gevaar is of problemen zijn. Dit heeft grote gevolgen: je durft bijvoorbeeld niet meer naar bepaalde plekken toe. Hierdoor gaat de angst niet weg, maar wordt hij juist erger. Angstklachten kunnen dan overgaan in een angststoornis.
Waaraan kan ik merken dat mijn angstklachten een probleem worden?
Dat je angstklachten een probleem worden, kun je bijvoorbeeld hieraan merken:
- Je schrikt heel vaak.
- Je bent steeds vaker bang.
- Je wil minder contact met anderen.
- Je doet geen nieuwe dingen meer.
- Je durft niet meer naar bepaalde plekken toe.
- Je wil niet meer naar school.
- Je gaat vaak naar de huisarts met verschillende lichamelijke klachten. Er is geen oorzaak te vinden voor die klachten.
- Je voelt je al lang gespannen, prikkelbaar, moe of onzeker.
- Je kunt je niet goed concentreren.
- Je slaapt slecht.
- Je voelt je somber.
- Je hebt last van hyperventilatie.
- Je gaat (meer) alcohol drinken of drugs gebruiken.
Hoe komt het dat ik erge angstklachten heb?
Verschillende omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je angstklachten krijgt. Bijvoorbeeld:
- Het kan erfelijk zijn.
- Als je ouders angstklachten hebben, kunnen ze die door hun gedrag overdragen op jou.
- Ouders kunnen angst ook overbrengen door erover te praten. Ze zeggen bijvoorbeeld steeds dat honden kunnen bijten.
- Een slechte sfeer in je gezin. Je ouders hebben bijvoorbeeld steeds ruzie met jou en met elkaar.
- De manier waarop je ouders je opvoeden. Ze beschermen je bijvoorbeeld te veel.
- Een andere psychische ziekte, bijvoorbeeld een depressie.
- Ziektes, zoals astma, epilepsie en migraine.
- Het gebruik van bepaalde medicijnen.
- Het gebruik van alcohol of drugs.
- Extreme verlegenheid.
- Gebeurtenissen, zoals scheiding van je ouders, kindermishandeling, pesten en gepest worden en het overlijden van iemand die belangrijk voor je is.
Hoe kan ik voorkómen dat mijn angstklachten erger worden?
Je kunt zelf een aantal dingen doen om je angsten te verminderen en je beter te voelen.
Gezond leven
- Bewegen of sporten zorgt ervoor dat je je beter voelt. Ga bijvoorbeeld rennen of naar de sportschool.
- Drink geen alcohol, blow niet en neem geen andere drugs.
- Drink minder of geen koffie.
- Probeer regelmaat in je leven te houden. Ga op vaste (normale) tijden naar bed, sta op tijd op en eet ook op vaste tijden. Ga elke dag naar buiten. Buitenlucht en bewegen geven je een beter gevoel.
- Probeer te ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspanningsoefeningen.
Erover praten
- Het is belangrijk dat de mensen om je heen weten hoe je je voelt. Zij kunnen je helpen en je voelt je dan niet zo alleen.
- Als de klachten vooral met school te maken hebben: praat erover met je ouders, je mentor of een andere docent die je vertrouwt.
- Als je angst vooral komt door de situatie thuis: praat erover met een goede vriend, je vader of moeder, je huisarts, een docent op school of met iemand anders die je vertrouwt.
Zo veel mogelijk alles blijven doen
- Door de dingen te blijven doen die je eng vindt, leer je met de spanning omgaan. De angst wordt daardoor minder.
Je gedachten proberen te veranderen
Op angstige momenten denk je waarschijnlijk automatisch aan dingen die de angst erger maken. Het is belangrijk dat je die gedachten leert te veranderen. Wat kun je bijvoorbeeld doen?
- Je ervaringen opschrijven.
Houd een dagboekje bij. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denk je dan aan? Waar ben je bang voor? Wat voel je? Hoe reageer je hierop? En wat doe je dan? - Geruststellende gedachten oproepen.
Kijk eens kritisch of er wel een reden is om zo bang te zijn. Bedenk vervolgens welke gedachten je kunnen helpen. Schrijf deze gedachten op zodat je ze op moeilijke momenten kunt nalezen. Vaak lukt het dan beter de angstige momenten te doorstaan en rustig te blijven tot je je beter voelt.
Informatie opzoeken / cursussen volgen
Er is op internet veel informatie te vinden over angst. Ook zijn er zelfhulpboeken en online zelfhulpcursussen voor mensen met angstklachten. Ze leren je beter met je angsten omgaan.
Behandeling van angstklachten bij jongeren
Wanneer je naar de huisarts gaat met angstklachten, dan gaat hij samen met jou op zoek naar de oorzaak van je angsten. Ook legt hij uit wat je kunt doen om je angst te verminderen.
Na 1 of 2 weken kom je terug om te bespreken hoe het gaat. Als de klachten minder zijn geworden, is verder geen behandeling nodig.
Als de klachten niet minder worden of juist erger worden, moet je al eerder teruggaan naar de huisarts. Hij zal dan onderzoeken of je misschien een angststoornis of andere problemen hebt.
Heb je naast angstklachten ook een depressie of andere problemen? Dan kan de huisarts je verwijzen naar een therapeut voor PST (Problem Solving Therapy), een therapie waarin je leert je problemen zelf op te lossen in het dagelijks leven.
Hoe gaat het verder met angstklachten bij jongeren?
Als je de adviezen opvolgt, is de kans groot dat de angstklachten helemaal verdwijnen. Dat gebeurt bij 75 van de 100 mensen met angstklachten.
Soms worden angstklachten erger en kan het een angststoornis worden.
Wanneer contact opnemen met de huisarts bij angstklachten?
Neem contact op met je huisarts:
- als je angstklachten niet minder worden
- als je angstklachten erger worden
- als je een zelfhulpmethode volgt en daarbij begeleid wilt worden
- als je angstklachten na een tijdje weer terug komen
Wacht niet te lang. Hoe eerder je je angstklachten goed aanpakt, hoe groter de kans dat je er vanaf komt.
Meer informatie over angstklachten
- Op Brainwiki.nl vind je informatie over psychische problemen.
- Op mentaalvitaal.nl staan tips en kun je zelf aan de slag bij angstklachten.
De informatie over angst bij jongeren is gebaseerd op de Zorgstandaard Angstklachten en angststoornissen en de JGZ-richtlijn Angst.