In het kort
- U kunt verschillende dingen doen om te voorkómen dat uw angstklachten erger worden.
- Eet gezond, beweeg en slaap genoeg.
- Blijf de dingen doen die u eng vindt.
- Schrijf uw ervaringen over angstige momenten op. Schrijf ook geruststellende gedachten op.
- Praat over de angst met een vriend, broer of zus, of met uw huisarts.
Is vaak bang zijn normaal?
Bang zijn is een natuurlijke reactie op gevaarlijke situaties. Als u bang bent, heeft dat effect op uw lichaam. Uw hart gaat sneller kloppen en u gaat sneller ademhalen. Bang zijn is normaal en nuttig als er gevaar dreigt. Het helpt om weg te vluchten of te vechten.
Vaak bang zijn noemen we angstklachten. Zulke klachten zijn ook normaal als u in uw leven met moeilijke situaties of problemen te maken krijgt. Bijvoorbeeld problemen in uw relatie, problemen met uw kinderen, op het werk of met uw gezondheid.
Angstklachten komen veel voor. Ze verdwijnen weer zodra de problemen zijn opgelost of wanneer u een manier heeft gevonden om ermee te leren leven.
U kunt ook heel vaak bang zijn zonder duidelijke oorzaak. Dus zonder dat er een gevaar is of problemen zijn. Dit heeft grote gevolgen voor uw leven: u gaat situaties of plekken die te maken hebben met uw angst steeds vaker vermijden. Hierdoor gaat de angst niet weg. De angst wordt juist erger. De angstklachten kunnen dan overgaan in een angststoornis.
De kans dat u angstklachten krijgt is groter als angstklachten in uw familie voorkomen.
Waaraan kan ik merken dat mijn angstklachten een probleem worden?
Dat uw angstklachten een probleem worden, kunt u bijvoorbeeld hieraan merken:
- U schrikt vaak of bent vaak bang.
- U wilt minder contact met andere mensen.
- U vermijdt nieuwe en angstige situaties.
- U gaat vaak naar de huisarts met verschillende lichamelijke klachten. Er is geen oorzaak te vinden voor die klachten.
- U voelt u lange tijd gespannen, prikkelbaar, moe of onzeker.
- U kunt u niet goed concentreren en heeft slaapproblemen.
- U heeft last van hyperventilatie.
- U heeft behoefte aan slaapmiddelen of kalmerende middelen.
- U gaat (meer) alcohol of drugs gebruiken.
- U heeft depressieve klachten.
Hoe kan ik voorkómen dat mijn angstklachten erger worden?
Als u angstklachten heeft, kunt u zelf een aantal dingen doen om uw angsten te verminderen en u beter te voelen.
Gezond leven
- Bewegen
- Goed eten
- Genoeg slapen
- Regelmatig leven. Probeer bijvoorbeeld elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. En eet 3 keer per dag op vaste tijden.
- Geen alcohol en drugs gebruiken.
- Minder koffie drinken.
- Ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspanningsoefeningen. U kunt ook gaan wandelen of iemand opbellen.
Zoek steun bij mensen die u vertrouwt en leg uit waar u last van heeft. De meeste mensen hebben hier begrip voor.
Zo veel mogelijk alles blijven doen
Door de dingen te blijven doen die u eng vindt, leert u met de spanning omgaan. De angst voor bepaalde situaties wordt daardoor minder. Het is goed om te weten dat angst na een tijdje meestal vanzelf minder wordt. Het geeft u misschien de moed om toch de dingen te doen die u eng vindt.
Uw gedachten proberen te veranderen
Op angstige momenten denkt u waarschijnlijk automatisch aan dingen die de angst erger maken. Het is belangrijk dat u die gedachten leert te veranderen. Wat kunt u bijvoorbeeld doen?
- Uw ervaringen opschrijven.
Houd een dagboekje bij. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denkt u dan aan? Waar bent u bang voor? Wat voelt u? Hoe reageert u hierop? En wat doet u dan? - Geruststellende gedachten oproepen.
Kijk eens kritisch of er wel een reden is om zo bang te zijn.
Bedenk vervolgens welke geruststellende gedachten u kunnen helpen.
Schrijf deze gedachten op zodat u ze op moeilijke momenten kunt nalezen. Vaak lukt het dan beter de angstige momenten te doorstaan en rustig te blijven tot u zich beter voelt.
Erover praten
- Bedenk eens hoe de mensen om u heen reageren op uw angstklachten. Misschien worden uw angstklachten wel erger door hun reacties. Bespreek dit dan met hen.
- Als u medicijnen gebruikt: overleg met uw huisarts of deze medicijnen invloed kunnen hebben op uw klachten.
- Hebben de klachten vooral met uw werk te maken? Of hebben uw klachten gevolgen voor uw werk? Bespreek het met uw werkgever. En neem contact op met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts bespreekt met u hoe u zo goed mogelijk kunt blijven werken. Soms zijn er aanpassingen in uw werk nodig.
- Als de klachten vooral met problemen in uw gezin te maken hebben:
- Erover praten kan helpen, bijvoorbeeld met een vriend, vriendin, broer of zus.
- Ga ook naar uw huisarts om over uw zorgen te praten. Ook als u twijfelt of het allemaal wel zo erg is.
Informatie opzoeken / cursussen volgen
- Er zijn zelfhulpboeken en (online) zelfhulpcursussen voor mensen met angstklachten. Ze leren u beter met uw angsten omgaan.
- Gebruikt u een zelfhulpmethode? Houd dan wel contact met uw huisarts of hulpverlener om te bespreken of de zelfhulp genoeg effect heeft.
- Als u drugs of alcohol gebruikt: zoek uit welk effect alcohol / drugs hebben op uw klachten. Dat kan bijvoorbeeld door het alcoholdagboek in de vullen.
Behandeling van angstklachten
Wanneer u naar de huisarts gaat met angstklachten, dan gaat hij samen met u op zoek naar de oorzaak van uw angsten. Ook legt hij uit wat u kunt doen om uw angst te verminderen.
Na 1 of 2 weken komt u terug om te bespreken hoe het gaat. Als de klachten minder zijn geworden, is verder geen behandeling nodig.
Als de klachten niet minder worden of juist erger worden, moet u al eerder teruggaan naar de huisarts. Hij zal dan onderzoeken of u misschien een angststoornis of andere problemen heeft.
Heeft u naast uw angstklachten ook een depressie of andere problemen? Dan kan de huisarts u verwijzen naar een therapeut voor PST (Problem Solving Therapy), een therapie waarin u leert uw problemen zelf op te lossen in het dagelijks leven.
Hoe gaat het verder met angstklachten?
Als u deze adviezen opvolgt, is de kans groot dat de angstklachten helemaal verdwijnen. Dat gebeurt bij 75 van de 100 mensen met angstklachten.
Angstklachten kunnen ook erger worden en een angststoornis worden.
Wanneer contact opnemen met de huisarts bij angstklachten?
Neem contact op met uw huisarts:
- als de klachten erger worden
- als de angstklachten na 1 tot 2 weken niet minder zijn geworden
- als u een zelfhulpboek/cursus volgt en daarbij begeleid wilt worden door uw huisarts
- als u een zelfhulpboek/cursus volgt met begeleiding via internet en u het gevoel heeft dat de klachten niet minder worden
Meer informatie over angstklachten en angststoornissen
Voor meer informatie kunt u ook terecht bij:
- De Angst, Dwang en Fobie stichting, met telefonische hulplijn, ook voor contact met lotgenoten en trainingen die helpen bij het herstel en het voorkomen van een terugval (ook voor partners en familie).
- Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD)
- De Nederlandse Hyperventilatie Stichting
- Wijzijnmind.nl
- MIND Korrelatie, telefonische hulplijn voor contact met een professionele hulpverlener.
- Op Mentaalvitaal.nl vindt u online oefeningen en cursussen die u kunnen helpen.
- Informatie over cognitieve gedragstherapie vindt u bij MIND.
- Op Vaktherapie.nl vindt u informatie over de verschillende vormen van vaktherapie.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters vindt u op www.kiezenindeggz.nl en www.zorgkaartnederland.nl.
We hebben deze informatie over angststoornissen gemaakt met:
- de richtlijn Angst voor huisartsen
- het Multidisciplinair document Afbouwen SSRI’s & SNRI’s
- de Zorgstandaard Angstklachten en angststoornissen